(ĐHVO). Giá nhà ở xã hội cần tính toán cho phù hợp với đối tượng thu nhập thấp và trung bình như nhóm đối tượng người khuyết tật, công nhân… từ 300-500 triệu/căn hộ, căn hộ từ 1-2 tỷ thì quá cao so với thu nhập công nhân, người thu nhập thấp, nếu o ép doanh nghiệp họ sẽ tìm cách bán chênh thông qua các Sàn phân phối làm tăng giá thành.
Chính phủ vừa qua đã phê duyệt Đề án xây 1 triệu căn nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030, có giá phù hợp với khả năng chi trả của hộ gia đình có thu nhập trung bình, thu nhập thấp khu vực đô thị và của công nhân, người lao động trong khu công nghiệp, khu chế xuất cùng với triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho chủ đầu tư và người mua nhà vay lãi suất ưu đãi.
Định nghĩa NOXH: Nhà ở xã hội là nhà ở có sự hỗ trợ của Nhà nước cho các đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở theo quy định của Luật này: Người có công với cách mạng; Hộ gia đình nghèo và cận nghèo tại khu vực nông thôn; Hộ gia đình tại khu vực nông thôn thuộc vùng thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu; Người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị; Người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp; Sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân trong cơ quan, đơn vị thuộc công an nhân dân và quân đội nhân dân; Cán bộ, công chức, viên chức ;…
Vừa qua sau sự kiện mở bán nhà ở xã hội của một số doanh nghiệp khiến vấn đề này nóng dần lên, trở thành vấn đề thời sự nóng hổi do nhiều người chia sẻ ảnh dãy đỗ xe ô tô của những người mua nhà xã hội, rồi nhiều nơi chưa xây dựng môi giới đã rao bán chênh 100tr-200tr/ 1 suất mua kể cả trường hợp không thuộc đối tượng được mua cũng chấp nhận, đặc biệt có người xếp hàng được mua NOXH bán chênh số tiền lên tới 500 triệu / 1 suất. Bộ Xây dựng yêu cầu các địa phương kiểm tra làm rõ các thông tin tiêu cực, bán sai đối tượng phải thu hồi lại. Các chủ đầu tư thì cho rằng thủ tục pháp lý nhà ở xã hội quá phức tạp qua nhiều Sở ngành phê duyệt: do phải xác định trị giá rồi làm thủ tục miễn tiền sử dụng đất.
“Có đất sạch xin chủ trương đầu tư trung bình 500 ngày” theo doanh nghiệp của Đại gia Đường Bia cho biết. Giám đốc Công ty bất động sản Lê Thành nói “Doanh nghiệp của ông từng phải mất 4 năm để xin điều chỉnh từ 12 tầng lên 14 tầng”. Doanh nghiệp họ phải chờ đợi tức là mỗi ngày trôi qua đều phải trả lương nhân viên, gánh nặng tiền vay ngân hàng ngày một nhiều thêm.
Một số khuyến nghị để giải quyết những bất cập NOXH hiện nay:
Giá nhà ở xã hội cần tính toán cho phù hợp với đối tượng thu nhập thấp và trung bình chỉ nên dưới 500tr/ 1 căn hộ: ví dụ dự án NOXH do HUD xây dựng Khu Đại Thịnh Mê Linh Hà Nội giá bán từ 8tr-8.5tr/ 1 căn 54m2 rất hợp lý với người thu nhập thấp, vị trí là Trung tâm hành chính quận Mê Linh trong tương lai.
Căn hộ từ 1-2 tỷ thì quá cao so với thu nhập công nhân, người thu nhập thấp, nếu o ép doanh nghiệp lợi nhuận 10% họ sẽ tìm cách bán chênh thông qua các Sàn phân phối làm tăng giá thành.
Ảnh minh họa – Nguồn Internet
Thủ tục hành chính giao đất, miễn thuế:
Muốn giảm giá thành thì phải giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp, phải làm sao chủ đầu tư phải có lãi khi xây NOXH mới tạo động lực chứ không chỉ đạo hành chính: Thủ tục hành chính cần đơn giản hoá, nếu có đất sạch thời gian phê duyệt tối đa 3 tháng, bỏ quy trình xác định giá đất xong mới miễn…
Ưu đãi chủ đầu tư: quy định kiểm soát lợi nhuận chủ đầu tư cũng phải hợp lý ví dụ: Doanh nghiệp bỏ tiền mua đất theo giá thị trường nhưng tiền sử dụng đất lại được hoàn trả theo bảng giá đất liệu có hợp lý???. Nên chăng cho chủ đầu tư được quyền dành ra Tầng 1-2-3 ( có thể cả tầng 4-5) để làm Sàn thương mại cho thuê phục vụ chính khu dân cư: phòng GYM, hiệu thuốc, siêu thị, phòng khám tư … để chủ đầu tư có ưu đãi thực chất.
Phân quyền cho UBND các tỉnh/thành phố chủ động sắp xếp lại quỹ đất 20% trong dự án thương mại, chủ động bố trí quỹ đất để phát triển dự án nhà ở xã hội độc lập, làm sao đủ quỹ đất NOXH dự phòng đáp ứng nhu cầu phát triển. Giao quyền cho các Doanh nghiệp chủ động bán hoặc cho thuê theo nhu cầu thị trường, bỏ quy định phải dành 20% diện tích NOXH cho thuê.
Tổng Liên đoàn Lao động – Tổ chức tài chính mạnh có nhiệm vụ hỗ trợ công nhân thì chưa có quy định được phép làm chủ đầu tư, Quốc hội cần sớm ban hành Nghị quyết để Tổng Liên đoàn tham gia nhiều dự án cho công nhân.
Hậu kiểm: Các địa phương cần định kỳ kiểm tra giám sát vi phạm trong các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn, đảm bảo NOXH đến đúng đối tượng, kiểm tra xem người mua có bán sớm NOXH trước thời gian quy định bằng các nguồn thông tin rao bán trên MXH.
Hy vọng Luật Nhà ở (sửa đổi) sẽ được Quốc hội thông qua vào tháng 10- 2023 sẽ loại bỏ những bất cập về NOXH để đảm bảo hoàn thành mục tiêu 1 triệu căn như Đề án của Chính phủ phê duyệt mang lại hạnh phúc cho công nhân, người thu nhập trung bình và thấp, cũng như lợi nhuận thoả đáng, chính thống cho những Chủ đầu tư tham gia xây dựng.
Hà Cường
