TS. Phan Quốc Việt – người sáng lập Tâm Việt Group; Phó Chủ tịch Hiệp hội Những người Lao động Sáng tạo Việt Nam cùng học trò Nguyễn Khắc Hưng.
Từ nhà nghiên cứu đến người truyền cảm hứng
TS. Phan Quốc Việt sinh ra trong một gia đình trí thức, lớn lên trong môi trường giáo dục kỷ luật và đề cao học vấn. Ông tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Lomonosov – Matxcova năm 1977 và lấy bằng Tiến sĩ Toán Lý tại ngôi trường danh tiếng thế giới này vào năm 1984. Những năm tháng du học không chỉ giúp ông tiếp cận nền giáo dục tiên tiến mà còn hình thành thế giới quan sâu sắc và tinh thần cầu tiến mạnh mẽ.
Trở về nước, TS. Phan Quốc Việt từng là nhà nghiên cứu và quản lý. Ông được bổ nhiệm làm Phó Chánh Văn phòng PetroVietnam vào năm 1993, khi mới 39 tuổi, và 6 tháng sau trở thành Chánh Văn phòng. Là người xứ Nghệ “gàn” lại thêm bằng Tiến sĩ Toán Lý, ông đã nhiều lần “va chạm” vì sự “quá cứng rắn” của mình. Đây cũng là lý do vào năm 2001, ông thành lập Tâm Việt Group – một tổ chức tiên phong trong lĩnh vực đào tạo kỹ năng mềm, lãnh đạo bản thân và phát triển con người. Thời điểm ấy, khái niệm “kỹ năng mềm” còn rất xa lạ, thậm chí bị xem nhẹ trong môi trường giáo dục và doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, ông đã nhìn thấy trước một nhu cầu lớn – nhu cầu phát triển năng lực “làm người” bên cạnh năng lực “làm nghề”. Theo ông, phải “làm người rồi mới hành nghề, chứ không phải học nghề rồi hành người.”
Người gieo hạt trên cánh đồng chưa khai phá
Trong hơn 20 năm qua, TS. Phan Quốc Việt không chỉ là người đứng đầu Tâm Việt; Phó Chủ tịch Hiệp hội Những người lao động sáng tạo Việt Nam nà ông còn là người thầy, người truyền cảm hứng cho hàng trăm nghìn học viên – từ học sinh, sinh viên, người khuyết tật cho đến cán bộ lãnh đạo cấp cao trong các doanh nghiệp và tổ chức nhà nước. TS. Việt không giảng bằng lý thuyết suông mà “huấn luyện” đúng nghĩa. Với tôn chỉ “nhà giáo tạo gương,” ông dùng trải nghiệm, mô hình, và chính phong thái sống tích cực, hài hước, sắc sảo của mình để truyền đạt. TS. Việt thường nói với học viên: “Tôi không dạy các bạn trở thành người giỏi nhất, mà huấn luyện để các bạn tự tu luyện thành chính mình tốt nhất.”
Người ta có thể thấy ông trong các buổi huấn luyện tại doanh nghiệp, nhưng cũng có thể bắt gặp ông quây quần cùng trẻ em khuyết tật, cười vang, nhảy múa, rồi lại lặng lẽ lau nước mắt sau khi một học viên tự kỷ lần đầu nói được từ “cảm ơn.”
TS. Phan Quốc Việt là minh chứng cho một nền giáo dục vị nhân sinh, đầy lòng trắc ẩn, một hành trình giáo dục “yêu thương sâu sắc – kỷ cương nghiêm khắc,” tin tưởng và trao quyền để mỗi con người được là chính mình. Ông bị khuyết tật một mắt bẩm sinh, nên nặng lòng trắc ẩn với người khuyết tật. Ông không xây những công trình bê tông đồ sộ mà cùng với con trẻ kiến tạo di sản vô hình cho nhân loại: sự tự tin, lòng nhân ái và khát vọng vươn lên hạnh phúc hơn trong mỗi học viên mà ông đã chạm đến.
Cháu Nguyễn Khắc Hưng một trẻ tự kỷ nặng cấp độ 3, CARS 47/60, xa mẹ từ 2 tuổi, bố mất lúc 13 tuổi – đã trở thành đa kỷ lục gia thế giới Guinness với 9 kỷ lục.
Các khóa huấn luyện của ông là nơi người ta học cách thuyết trình trước đám đông, làm việc đồng đội, tư duy sáng tạo, vượt qua nỗi sợ, và hơn hết là học cách sống trọn vẹn với chính mình. TS. Việt từng nói: “Một học sinh có điểm toán cao nhưng không dám ngẩng đầu trước đám đông thì vẫn đang thất bại với chính mình.” Với ông, giáo dục thực sự là làm cho con người trở nên mạnh mẽ, dũng cảm, biết yêu thương và biết chịu trách nhiệm.
Sự khác biệt của TS. Phan Quốc Việt còn nằm ở khả năng nhìn thấy tiềm năng nơi những con người mà xã hội dễ bỏ quên. Một trong những dự án gây xúc động và truyền cảm hứng lớn nhất là việc huấn luyện kỹ năng sống và lãnh đạo cho thanh niên khuyết tật. Không chỉ trao cơ hội, ông còn cùng họ chinh phục các đỉnh cao như biểu diễn xiếc, điều hành công việc, thuyết trình quốc tế. Đó không chỉ là kỳ tích về mặt giáo dục mà còn là thông điệp mạnh mẽ về giá trị con người: ai cũng có thể tỏa sáng nếu được tin tưởng, trao quyền và khai mở. Với khẩu hiệu “có tài là có tật,” ông tuyên bố “có tật ắt có tài,” “biến bất lợi thành rất lợi.”
“Muốn thay đổi xã hội phải bắt đầu từ việc thay đổi con người”
Đó chính là nhận định của TS. Việt, ông cùng các cộng sự đang tâm huyết dịch chuyển hệ thống giáo dục truyền thống quá chú trọng vào trí tuệ lý tính (“giáo dục từ cằm trở lên”) sang nền giáo dục toàn diện, lấy quản trị hệ sinh thái và năng lượng rung động cộng hưởng lượng tử làm nền tảng.
Trong suốt những năm qua, cuộc cải cách giáo dục này là sự dịch chuyển những trẻ tự kỷ nặng thành đa kỷ lục gia thế giới Guinness, từ đáng thương thành tấm gương. Điển hình là em Nguyễn Khắc Hưng – một trẻ tự kỷ nặng cấp độ 3, CARS 47/60, xa mẹ từ 2 tuổi, bố mất lúc 13 tuổi – đã trở thành đa kỷ lục gia thế giới Guinness với 9 kỷ lục. Đặc biệt hơn, em đã nộp 103 thử thách nhưng bị từ chối vì vượt quá tiêu chuẩn của Guinness. Mặc dù không được đến trường, Nguyễn Khắc Hưng học trên mạng và tự tin biểu diễn tiết mục nghệ thuật đỉnh cao, đồng thời 4 trong 1: thăng bằng bóng tennis trên đầu, dán 3 thìa kim loại lên mặt, thăng bằng trên bóng y tế và chơi đàn guitar finger style bản Asturias của Marcin Patrzalek.
Điều khiến TS. Phan Quốc Việt trở nên đặc biệt không nằm ở học hàm, học vị hay danh tiếng, mà là tâm thế sống và tinh thần phụng sự không mỏi mệt. Đã sang tuổi 72 “xưa nay hiếm,” ông vẫn không ngừng học, không ngừng huấn luyện, không ngừng lắng nghe và lan tỏa. Ông luôn đau đáu mong mỏi các nhà khoa học, các cơ quan hữu quan nghiên cứu, thẩm định, phản biện phương pháp của ông và cộng sự, đồng thời chuẩn hóa để nhân rộng ra khắp Việt Nam và toàn thế giới.
Thu Trang
