Mười hai năm trước, tại số nhà 991 Tam Trinh, phường Yên Sở, quận Hoàng Mai, Hà Nội, trong những ngày đông rét mướt và trong căn phòng nhỏ, giản dị nhưng đầy ấm áp đã đánh dấu sự ra đời của Tạp chí Người khuyết tật, tiền thân của Tạp chí Đồng Hành Việt và Tạp chí điện tử Đồng Hành Việt ngày nay. Cùng với đó là những trái tim đầy nhiệt huyết của phóng viên trẻ, kinh nghiệm của những nhà báo lão làng; sự trải nghiệm và cái “nghiệp” với nghề báo chí; trách nhiệm với cộng đồng xã hội, với người khuyết tật… Đặc biệt hơn, cũng như một cái duyên kỳ lạ, ngày đầu tiên ra mắt Tạp chí lại đúng vào ngày Quốc tế Hạnh phúc (20/3) càng nhấn mạnh, khẳng định thêm và là động lực thúc đẩy cùng lời nhắc nhở đối với Tạp chí trên hành trình Vì hạnh phúc của người khuyết tật.
Những buổi làm việc tại Văn phòng Tạp chí.
Cũng từ căn phòng đó đến nay, đã và đang là địa điểm lịch sử gắn với sự phát triển, từng dấu mốc quan trọng trên hành trình đầy gian nan, thách thức, khó khăn cùng không ít thành quả, thành tựu trong từng giai đoạn phát triển của Tạp chí.
Bắt đầu chỉ với 04 con người ở các thế hệ “cách biệt” cùng sự hỗ trợ, giúp sức của người thân, gia đình – hậu phương vững chắc của những “chiến sỹ cách mạng trên mặt trận văn hóa, tư tưởng, thông tin truyền thông và một số những bạn bè thân quen đang công tác tại nhiều lĩnh vực, tờ Tạp chí với tên gọi khá đặc biệt – Tạp chí Người khuyết tật đã từng bước trưởng thành, là đối tác, địa chỉ tin cậy của nhiều cơ quan, bộ, ban ngành, địa phương, tổ chức trong nước và quốc tế, nhất là là người khuyết tật.
Tổng Biên tập Nguyễn Gia Cương và nhà báo Trần Văn Chương (áo sơ mi trắng).
Trải qua những ngày tháng ấy, Tạp chí điện tử Đồng Hành Việt như một đứa con tinh thần của biết bao con người, từng bước trưởng thành trong gian khó nhưng tràn ngập tình yêu thương. Một tờ Tạp chí nhỏ, non trẻ giữa hàng trăm các cơ quan báo chí khác, nhưng mang trong mình những sứ mệnh, trách nhiệm lớn lao, đó là: Truyền thông, nâng cao nhận thức, phổ biến chính sách, luật pháp, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, thúc đẩy thực thi chính sách, giám sát, phản biện, phản ánh tâm tư nguyện vọng… cho hơn 7 triệu người khuyết tật Việt Nam nói riêng và cộng đồng xã hội nói chung.
12 năm nhìn lại, không khỏi xúc động từ những trang báo được in ra, những dòng chữ trên màn hình điện tử. Đó không chỉ là thông tin, mà còn là những tâm huyết, là khát vọng, là nỗi niềm của nhiều con người đã dành cả tuổi trẻ, sức khỏe, thậm chí cả những tháng ngày an nhàn để cống hiến và phụng sự.
Tổng Biên tập Nguyễn Gia Cương và nhà báo Phạm Văn Tạo (áo khoác).
Có nhiều phóng viên đến với Tạp chí, ban đầu chỉ với sự cộng tác hay tìm kiếm thêm cơ hội thì nay đã gắn bó trở thành phóng viên “kỳ cựu”. Hay có những phóng viên là người khuyết tật di chuyển khó khăn nhưng xông xáo với những tin thời sự, nóng, chuyên sâu; rồi những cộng tác viên là ngồi trên xe lăn, dùng từng ngón tay cử động run rẩy để gõ từng con chữ gửi về tòa soạn. Họ đã viết bài bằng trái tim, khối óc và cả tâm hồn, thậm chí cùng nước mắt để có những tác phẩm gửi đến với bạn đọc.
Trong số vô vàn những kỷ niệm ấn tượng của Tạp chí, một câu chuyện mà được nhiều người thường kể nhất đó chính là câu chuyện của ông Phạm Đình Triều – cựu chiến binh ở Hà Nam bị cắt trợ cấp nhiễm chất độc hóa học sau 20 năm hưởng chế độ. Bị oan khuất, gia đình ông ròng rã gõ cửa nhiều nơi mà vẫn bế tắc. Và rồi chỉ trong một tháng, với sự vào cuộc quyết liệt của Tạp chí Đồng Hành Việt đã góp phần mang lại cho ông sự công bằng, niềm vui trong nước mắt. Đó không chỉ là một vụ việc thành công, mà còn là một minh chứng sống động cho lý tưởng làm báo “vì hạnh phúc người khuyết tật”.
Các nhà báo, phóng viên đã có nhiều thành tích trong xây dựng và phát triển Tạp chí giai đoạn 2013 – 2023 được nhận Bằng khen của Liên hiệp hội về người khuyết tật Việt Nam.
Những chuyến đi thiện nguyện của Câu lạc bộ thiện nguyện Tạp chí điện tử Đồng Hành Việt đến khắp mọi miền đất nước, từ vùng đồng bằng đến miền núi hay miền biển, những nơi gặp khó khăn, những địa chỉ đồng bào cần sự hỗ trợ, giúp đỡ. Những món quà tuy không lớn về vật chất nhưng đem lại giá trị vô cùng to lớn về tinh thần, thể hiện niềm tin vào cộng đồng, xã hội còn rất nhiều tấm lòng nhân ái, ngay cả những người khuyết tật cũng không bao giờ đơn độc. Đó còn là các chương trình của Trung tâm Trợ giúp pháp lý của Tạp chí được phối hợp tổ chức cùng chính quyền hay các tổ chức của và vì người khuyết tật địa phương cũng là những thành tích đáng tự hào…..
Hàng chục chuyến thiện nguyện với hàng trăm món quà có tổng trị giá hàng tỷ đồng đã được CLB thiện nguyện Đồng Hành Việt vận động, kêu gọi, phối hợp tổ chức để hỗ trợ các đối tượng, hoàn cảnh gặp nhiều khó khăn, tri ân những gia đình, thân nhân liệt sỹ, người có công, người khuyết tật.
Hàng năm, Trung tâm Trợ giúp pháp lý của Tạp chí phối hợp tổ chức 1-2 chương trình trợ giúp pháp lý cộng đồng tại địa phương và hỗ trợ hàng chục trường hợp thông qua các hình thức khác như thư điện tử, điện thoại….
Bên cạnh đó, chặng đường ấy cũng đã góp phần vào quá trình hiện thực hóa cụ thể những chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về người khuyết tật như Chỉ thị số 39-CT/TW về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác người khuyết tật”, Luật Người khuyết tật, Công ước quốc tế về quyền của người khuyết tật, các chương trình trợ giúp, mục tiêu quốc gia cũng như các cam kết quốc tế.
Khen thưởng những nhà báo, phóng viên đã hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Có thể nói, mỗi trang viết, mỗi chuyến đi, mỗi câu chuyện được kể trên Tạp chí điện tử Đồng Hành Việt đều là một minh chứng sống động cho nỗ lực hiện thực hóa những chủ trương, chính sách ấy, để những điều tốt đẹp không chỉ dừng lại trên văn bản, nghị quyết, mà thực sự đến với từng số phận, từng con người.
12 năm ấy còn là 12 năm mà biết bao người làm báo của Tạp chí thầm lặng hy sinh lợi ích riêng vì lợi ích chung. Trước hết cần phải kể đến Tổng Biên tập Nguyễn Gia Cương, một đảng viên với 51 năm tuổi đảng, nguyên Tổng Biên tập đầu tiên báo Công lý TANDTC – một thương binh, mang trong mình di chứng chiến tranh, đáng lẽ đã có thể an nhàn tuổi già nhưng ông vẫn miệt mài gắn bó. Hơn 12 năm là Tổng Biên tập, từ ngày đầu thành lập đến nay, ông luôn là người “chèo lái con thuyền” qua những ngày sóng gió, những lúc tưởng như không thể tiếp tục nhưng chưa bao giờ khiến ông gục ngã. Nhiều người bảo nghề báo là nghề “làm dâu trăm họ”, còn với ông – nó là “nghiệp”, là “lẽ sống”, là “món nợ” và trách nhiệm với cộng đồng, xã hội, với những người không may, đối tượng yếu thế cần nhiều hơn sự đồng hành để được thực hiện quyền, nghĩa vụ của bản thân. Ông Phạm Văn Tạo, một cựu chiến binh, một nhà báo chiến trường, đã trải qua nhiều cơ quan báo chí, bạn học của Tổng Biên tập tại khoa văn trường Đại học Tổng hợp Hà Nội. Khi về làm cho Tạp chí đã ngoài 65 tuổi nhưng thay vì nghỉ ngơi hưởng thụ, vui thú tuổi già lại dành sức cống hiến cho sự phát triển của Tạp chí. Ông Tạo là cây viết chính chuyên về kể chuyện nhân vật và phát hiện cùng những phân tích, đánh giá, câu chuyện liên quan đến người khuyết tật. Ông Trần Văn Chương, cũng là một cựu chiến binh, một thương binh, bạn của Tổng Biên tập, một luật sư làm báo không chuyên cũng dành nhiều tâm huyết để chung tay phát triển Tạp chí. Ông Chương là Trưởng ban Ban Biên tập đầu tiên, chịu trách nhiệm “gác” nội dung cũng như là ngòi bút phân tích, bình luận chuyên về mảng chính sách, pháp luật. Là ông Hồ Hoàng Hà, cán bộ Bộ Tư pháp, nguyên là biên tập viên của Báo Công lý đã hỗ trợ biên tập nội dung trong suốt thời gian đầu Tạp chí đi vào hoạt động. Là anh Đỗ Huy Hùng, một thanh niên đầy nhiệt huyết, bỏ công việc đang có mức thu nhập tốt trở về đầu quân ngay từ những ngày đầu Tạp chí thành lập do tình yêu đối với nghề báo. Anh Hùng nguyên là phóng viên của Báo Công lý, thời ông Cương là Tổng Biên tập. 12 năm là chặng đường anh Hùng với vai trò thư ký Tòa soạn cũng là đầu mối chính của Tạp chí với cơ quan, ban ngành, tổ chức cũng như người khuyết tật; là người đã thực hiện theo chỉ đạo của Tổng Biên tập xây dựng Tạp chí điện tử Đồng Hành Việt. Bà Đỗ Thị Thìn, nguyên Tổng Biên tập Báo Thái Nguyên, sau khi nghỉ hưu, bà cũng đã về giúp sức cho Tạp chí, là Trưởng Văn phòng đại diện tại Thái Nguyên. Bà Nguyễn Thị Thùy Liên, nguyên Thư ký Tòa soạn Tạp chí Tôn giáo thuộc Ban Tôn Giáo Chính phủ đã trở thành Phó Tổng Biên tập đầu tiên của Tạp chí, hỗ trợ Tổng Biên tập trong suốt giai đoạn 2018-2023. Ông Hà Huy Cường, người có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực khuyết tật, chủ sở hữu một kênh thông tin tuyển dụng uy tín đối với người khuyết tật. Trước khi đầu quân về làm Phó Tổng Biên tập cho Tạp chí, Ông cũng là nguyên Phó Tổng Biên tập một cơ quan báo chí về lao động, việc làm và người khuyết tật. Bên cạnh đó, còn có các anh chị Nguyễn Đăng Hoan, Nguyễn Hồng Thái, Nguyễn Đình Thống… cũng là những người đồng hành cùng Tạp chí qua các giai đoạn khó khăn. Trong đó có Phó Tổng Biên tập phụ trách nội dung Tạp chí điện tử Đồng Hành Việt hiện nay, anh Nguyễn Hồng Thái đã phấn đấu trở thành Bí thư Chi bộ, kiêm chủ nhiệm Câu lạc bộ thiện nguyện Đồng Hành Việt.
Sau 12 năm, Tạp chí không chỉ kiện toàn tổ chức với Chi bộ Tạp chí và Chi hội Nhà báo, mà số lượng cán bộ, phóng viên, biên tập viên, nhân viên của Tạp chí cũng phát triển lên đến gần 50 người đang hoạt động trong nhiều lĩnh vực: báo chí truyền thông, luật sư, nhà giáo, nhà thơ, cựu chiến binh…. Trong đó 32 người là hội viên Hội Nhà báo Việt Nam, 19 nhà báo, nhiều người có học vị cao 01 tiến sĩ, 07 thạc sỹ, còn lại đều là trình độ cử nhân. Nhiều người trong số đó, họ tham gia với lý tưởng chung vì người yếu thế, để góp phần nâng cao nhận thức đúng và hiểu rằng “tàn nhưng không phế” là một sự thật, chân lý sống. Nhiều người khác tham gia không đòi hỏi quyền lợi, không tính toán thiệt hơn, không hơn thua tranh đấu hay không vì mưu cầu lợi ích cá nhân, họ vì trách nhiệm, vì tình cảm hay những ân tình…
Càng nhìn và ngẫm lại thời gian trên chặng hành trình ấy, những người làm báo nhiệt huyết của Tạp chí điện tử Đồng Hành Việt càng thấm thía hơn vai trò cũng như trách nhiệm của báo chí đối với người khuyết tật và cộng đồng; của bản thân với tập thể; với xã hội, với nghề, với nghiệp. Bởi, đối với những người làm báo chân chính, đặc biệt là tại những cơ quan báo chí đặc thù như Tạp chí điện tử Đồng Hành Việt thì người làm báo không chỉ là người đưa tin mà còn là người kể chuyện, người bảo vệ, người “đấu tranh”, người gắn kết; là cầu nối, người thắp sáng lên những ngọn đèn đang “lay lắt”….
Bên cạnh nhiệm vụ chính trị là công tác thiện nguyện, trách nhiệm với cộng đồng.
Trong bối cảnh hiện nay, khi khi công cuộc chuyển đổi số, mạng xã hội và trí tuệ nhân tạo đang ngày càng phát triển cũng như biến đổi sâu sắc; nguy cơ thông tin giả, thông tin thiếu xác thực tràn ngập và lan truyền nhanh chóng thì báo chí chính thống càng phải trở thành bức tường thành vững chãi để bảo vệ sự thật, bảo vệ những giá trị tốt đẹp; trách nhiệm và vai trò của người làm báo chân chính càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Để làm được điều đó, bên cạnh việc giữ vững đạo đức nghề nghiệp, trung thực và dấn thân vì cộng đồng trong đó có người khuyết tật chính là con đường sống còn, mỗi phóng viên, mỗi nhà báo. Đồng thời, mỗi người làm báo luôn phải coi trọng lương tâm hơn tất cả, bởi đằng sau mỗi bản tin, mỗi bài viết, có thể là một số phận đang cần một bàn tay hỗ trợ.
Có thể nói, hành trình 12 năm với biết bao tình cảm với nghề, với người, những người làm báo chân chính của Tạp chí điện tử Đồng Hành Việt – những chiến sỹ trên mặt trận văn hóa tư tưởng, thông tin truyền thông, những con người đi lên từ những ngày đầu gian khó đến nay vẫn không ngừng miệt mài, nỗ lực, đồng hành trên hành trình vì hạnh phúc của người khuyết tật nói riêng và vì hạnh phúc cho tất cả mọi người nói chung. Và hành trình ấy sẽ tiếp tục, vì phía trước còn biết bao câu chuyện cần được kể, biết bao con người cần được bảo vệ, biết bao giấc mơ cần được chắp cánh….
Hải Phong
