Vai trò của báo chí với đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch

(ĐHVO). Bài viết bàn về vấn đề phát huy vai trò của báo chí trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch.

Cụ thể, tác giả đề cập đến 3 nội dung: Thứ nhất, các thế lực thù địch tập trung chống phá trên một số nội dung cơ bản; Thứ hai, vai trò đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch của báo chí hiện nay; Thứ ba, những vấn đề đặt ra đối với báo chí trong thực hiện vai trò bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; Thứ tư, một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác báo chí trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch.

Công cuộc đổi mới toàn diện đất nước đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Trong quá trình đổi mới, các thế lực thù địch, phản động liên tục gia tăng các hoạt động chống phá với những hình thức tinh vi, đa dạng. Chúng ra sức kích động gây mất ổn định, phá hoại nền tảng tư tưởng của Đảng để phủ nhận chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và xa hơn là xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng, lật đổ chế độ.

Để tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, Đảng ta đã ban hành nhiều Nghị quyết, Chỉ thị, đề ra nhiều giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm. Đặc biệt, ngày 22-10-2018, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 35-NQ/TW về “tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới^[1].

Nghị quyết khẳng định bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là “bảo vệ Đảng, Cương lĩnh chính trị, đường lối của Đảng; bảo vệ nhân dân, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước”. Nghị quyết chỉ rõ: “Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng phải trên cơ sở quán triệt sâu sắc, vận dụng đúng đắn, sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn Việt Nam trong thời đại ngày nay”.

1. Các thế lực thù địch tập trung vào chống phá trên một số nội dung:

– Phủ định, phản bác Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng và con đường đi lên CNXH của nước ta.

– Phá hoại tư tưởng, tấn công chia rẽ nội bộ, xuyên tạc, bịa đặt thông tin, lợi dụng các vấn đề nhạy cảm chính trị xã hội, vụ việc phức tạp thu hút sự quan tâm của quần chúng, các tổ chức phản động kích động biểu tình, gây bất ổn về an ninh, trật tự,… Thủ đoạn chủ yếu là giả mạo, cắt xén, ngụy tạo bằng chứng để vu khống; sử dụng thông tin cũ với những luận điệu mới; lợi dụng những vấn đề chính trị, thời sự để tung tin thất thiệt, tạo dư luận xấu; từ các vụ việc tiêu cực, tham nhũng để quy chụp do đường lối của Đảng, Nhà nước và chế độ. Các đối tượng đặt tên trang mạng, blog và đặt các tiêu đề, tên bài với ngôn từ giật gân, kích thích tính tò mò của người đọc, người xem.

– Trong hoàn cảnh cả nước đang chung tay kiểm soát, ngăn chặn, đẩy lùi, giảm thiểu những thiệt hại do đại dịch Covid-19 gây ra, đã có một số tổ chức phản động lưu vong móc nối, cấu kết với một số phần tử phản động, cơ hội chính trị trong nước sử dụng những thông tin giả, xuyên tạc, bưng bít thông tin, cho rằng  Chính phủ Việt Nam yếu kém trong xử lý dịch bệnh… đồng thời triệt để khai thác ưu thế của không gian mạng xã hội để tuyên truyền sai về quan điểm, chủ trương, chính sách, các giải pháp và kết quả phòng, chống dịch của Việt Nam.

– Lợi dụng cuộc đấu tranh chống tham nhũng ở Việt Nam, các đối tượng thù địch kêu gọi biểu tình, khiếu kiện đông người làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh – chính trị, trật tự an toàn xã hội. Chúng cho rằng, “Đảng Cộng sản Việt Nam không thể đấu tranh chống tham nhũng, suy thoái vì Đảng cũng tham nhũng, suy thoái”. “Chỉ khi xóa bỏ Đảng Cộng sản Việt Nam thì mới hết tham nhũng”. Những bài viết xuyên tạc, bịa đặt, dựng chuyện về việc xử lý kỷ luật cán bộ, đảng viên do tham nhũng thành tranh chấp quyền lực, phe phái trong Đảng, trong bộ máy nhà nước. Đây  là một thủ đoạn cực kỳ trắng trợn, thâm độc của các phần tử cơ hội, thù địch…

– Công tác quy hoạch nguồn cán bộ chuẩn bị cho Đại hội XIII của Đảng, được các cấp ủy, tổ chức đảng các cấp chuẩn bị chặt chẽ, thống nhất; bảo đảm dân chủ, khách quan, công khai, minh bạch; kiên quyết không để những người có tham vọng quyền lực, chạy chức, chạy quyền, chạy cơ cấu, bè phái, cục bộ, lợi ích nhóm, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, quan liêu, tham nhũng,… vào cấp ủy khóa mới. Tuy nhiên, điều này cũng bị các đối tượng phản động bác bỏ, xuyên tạc cho rằng: Quy hoạch nguồn cán bộ của Đại hội là “thiếu minh bạch”, vì “lợi ích nhóm”; là “xóa bỏ quyền của các đại biểu dự Đại hội”; là “tước đi quyền tự do, dân chủ trong việc ứng cử, đề cử và bầu cử của các đại biểu dự Đại hội”, v.v…

Cuộc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng diễn ra rất khó khăn, lâu dài, phức tạp và quyết liệt. Trong cuộc đấu tranh này, các thế lực thù địch bên ngoài cấu kết với các đối tượng phản động, cơ hội chính trị trong nước, lôi kéo, kích động các phần tử bất mãn, thoái hoá biến chất trong nội bộ ta để hình thành một lực lượng đối lập hùng hậu. Chúng tập hợp, lôi kéo lực lượng với nguồn nhân lực được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp và còn đầu tư một lượng tài chính lớn, sử dụng mọi phương tiện truyền thông hiện đại và hiệu quả nhất. Chúng thông qua hàng nghìn website, fanpage, blog, cùng hàng trăm báo, tạp chí, bản tin, nhà xuất bản và hàng chục đài phát thanh, truyền hình tiếng Việt ở nước ngoài hoạt động ngày đêm đểbxuyên tạc, vu khống, bôi nhọ, đả kích chế độ xã hội chủ nghĩa, chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chống phá sự lãnh đạo của Đảng ta. Chúng lợi dụng những yếu kém, hạn chế của các tổ chức và cá nhân trong công cuộc đổi mới và hội nhập, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc để sản xuất và phát tán hàng trăm ngàn quan điểm, luận điệu sai trái thù địch.

2. Vai trò của báo chí hiện nay trong việc đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch

Đấu tranh chống các luận điệu sai trái, xuyên tạc của kẻ địch là nhiệm vụ chính trị sống còn, thường xuyên của báo chí cách mạng. Báo chí luôn là lực lượng tiên phong, cất lên tiếng nói của mình đấu tranh trực diện với các quan điểm sai trái, thù địch mà các thế lực phản động đang tìm cách gieo rắc, tán phát vào trong đất nước ta. Điều này được thể hiện qua những vai trò sau:

– Báo chí cung cấp thông tin thời sự về những sự kiện, vấn đề đã và đang xảy ra, có ý nghĩa xã hội, được nhiều người quan tâm liên quan trực tiếp và gián tiếp tới các vấn đề thuộc phạm vi đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch. Trong đó bao gồm những quan điểm, chủ trương, đường lối, chính sách, hoạt động của Đảng,  Nhà nước, Chính phủ. Nhờ thông tin nhanh chóng, kịp thời, báo chí vừa thoả mãn nhu cầu nhận thức của công chúng về hiện thực, vừa góp phần tích cực, nhanh chóng trong phản ứng lại các quan điểm sai trái, thù địch.

–  Báo chí có tính công khai: báo chí vừa là công cụ, vừa là lực lượng xã hội trong sự gắn bó chặt chẽ với dư luận xã hội, tạo thành sức mạnh tác động vào tư tưởng của cộng đồng. Trong lĩnh vực đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch, tính công khai của báo chí đã góp phần đưa thông tin phản bác các luận điệu sai trái của các thế lực thù địch đến đông đảo quần chúng nhân dân, làm tốt chức năng định hướng xã hội trước những âm mưu thâm độc của các thế lực thù địch, phản động trong hoạt động tuyên truyền xuyên tạc, gây rối loạn xã hội, gây mất ổn định an ninh, chính trị và trật tự an toàn xã hội, huy động sức mạnh dư luận lên án với hành vi sai trái này.

– Báo chí thông tin có định kỳ và đều đặn. Đây cũng là một trong những đặc
tính quan trọng khiến cho báo chí đóng vai trò quan trọng trong đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch. Bởi tính định kỳ trong thông tin báo chí tạo ra những phản xạ có điều kiện trong tâm lý và thói quen tiếp nhận thông tin của công chúng báo chí. Thông qua đặc tính này, mục đích tuyên truyền của thông tin báo
chí sẽ trở nên đậm nét, rõ ràng hơn khi tác động nhiều lần. Vì vậy thông tin cần chuyển tải trong cuộc đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch sẽ tồn tại lâu hơn trong nhận thức của người dân, từ đó sẽ mang lại hiệu quả vững chắc, lâu bền hơn.

– Thông qua các bài viết phân tích, bình luận các sự kiện và vấn đề đã và đang diễn ra nhằm thể hiện quan điểm của mình, báo chí có thể tập hợp lực lượng và tranh thủ sự ủng hộ của công chúng, đấu tranh chống lại các quan điểm, tư tưởng đối lập, sai trái; bảo vệ chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh cũng như những chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

– Báo chí cung cấp thông tin phong phú, đa dạng, nhiều chiều về những vấn đề, sự kiện có liên quan đến các thế lực thù địch; đến hoạt động đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch của Đảng, Nhà nước ta. Thông tin báo chí được thể hiện dưới nhiều thể loại (báo nói, báo viết, báo hình, báo điện tử….), nhiều góc độ giúp cho công chúng nhận thức sâu sắc hơn về sự kiện và vấn đề thực tiễn đang đặt ra. Thông tin báo chí còn có những hình thức tuyên truyền phù hợp với từng đối tượng làm cho nội dung thông tin cần chuyển tải phát huy một cách hiệu quả nhất. Vì vậy, trong cuộc đấu tranh chống các quan điểm sai trái, vai trò này của báo chí góp phần làm cho thông tin phát huy hiệu quả cao.

– Báo chí thông tin, tuyên truyền về cuộc đấu tranh chống các quan điểm sai trái một cách dễ hiểu, dễ nhớ và dễ làm. Các nội dung thông tin quan trọng cần được tuyên truyền phổ biến tới rộng rãi mọi người trong xã hội để từ đó nâng cao cảnh giác và phát huy sức mạnh của quần chúng trong cuộc đấu tranh này. Do nhận thức của công chúng báo chí không như nhau nên nội dung thông tin tuyên truyền về cuộc đấu tranh chống các quan điểm sai trái, báo chí phải có cách tuyên truyền, cung cấp thông tin dễ hiểu thì người nghe mới dễ nhớ và dễ làm theo.

– Báo chí có khả năng tạo sự tương tác giữa công chúng và cơ quan báo chí. Đây là tính năng đặc biệt khiến cho năng lực thực hiện vai trò của báo chí trong cuộc đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch trở nên đặc biệt hiệu quả. Thông qua hoạt động tương tác giữa cơ quan báo chí và công chúng về những thông tin đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái khiến cho cơ quan báo chí cũng nhận ra những điểm mạnh hay hạn chế về thông tin của mình để từ đó báo chí có thể phân tích sâu hơn, rõ nét hơn những thắc mắc, băn khoăn của độc giả, làm cho vấn đề thêm sáng tỏ và thuyết phục công chúng tốt hơn. Chính thông qua hoạt động tương tác này, cơ quan báo chí, truyền thông có thể định hướng dư luận xã hội một cách đúng đắn, tránh những hệ quả tác động ngược của những quan điểm sai trái, thù địch.

3. Những vấn đề đặt ra đối với báo chí trong thực hiện vai trò bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Trong thời gian vừa qua, báo chí đã phát huy vai trò quan trọng trong việc thông tin, tuyên truyền về chính trị, pháp luật, đời sống xã hội và góp phần giữ vững trật tự văn hóa xã hội. Tuy nhiên, vẫn còn những vấn đề đặt ra trong thực hiện nhiệm vụ, đó là:

Một là, mất cân bằng trong tỉ lệ thông tin trên báo chí hiện nay. Báo chí đang có xu hướng thiên về những mặt tối của xã hội, xoáy sâu vào các hiện tượng tiêu cực như bạo lực, tình dục, những chuyện sai trái, phản cảm…, để câu khách bán được báo nhiều hơn. Trong khi đó, những nếp sống đẹp, ứng xử văn hóa chuẩn mực, người tốt việc tốt thì phản ánh còn ít, từ đó làm thiên lệch mặt bằng thông tin, gây hoang mang trong dư luận.

Hai là, báo chí có nhiều trường hợp thương mại hóa, sa đà vào những thông tin không kiểm chứng, thiếu chính xác, gây tác động xấu đến dư luận xã hội, ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân vào báo chí.

Ba là, một số cơ quan báo chí, nhà báo thiếu nhạy bén chính trị, buông lỏng chức năng tư tưởng – văn hóa của báo chí cách mạng, thậm chí có biểu hiện xa rời sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước.

Bốn là, tình trạng nhiễu loạn thông tin, cạnh tranh thông tin ngày càng phức tạp. Thông tin nếu đơn thuần chạy theo tốc độ, có thể dẫn đến những sai lầm, lệch lạc, gây hệ lụy cho xã hội, thậm chí có thể vi phạm pháp luật.

4. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác báo chí, truyền thông trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch

Để đấu tranh có hiệu quả với các quan điểm sai trái, thù địch, cần phải có sự quan tâm vào cuộc của tất cả các cấp, các ngành, trong đó, báo chí đóng vai trò quan trọng. Trong phạm vi bài viết này, xin đưa ra một số nội dung, giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác báo chí, truyền thông trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch.

Thứ nhất, tiếp tục thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong các cấp hội và các cơ quan báo chí, truyền thông, gắn với tích cực học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; phát huy vai trò các tổ chức Đảng trong các cơ quan báo chí, truyền thông; chỉ đạo tuyên truyền, thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng;

Thứ hai, các cơ quan báo chí, truyền thông và đội ngũ người làm báo cần nhận thức sâu sắc về vai trò, trách nhiệm của báo chí, truyền thông; thực hiện tốt trách nhiệm xã hội đáp ứng nhu cầu thông tin mọi mặt đời sống; nâng cao hiểu biết và trình độ nhân dân; củng cố và bảo vệ sự ổn định chính trị xã hội; đấu tranh bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, chủ quyền quốc gia; cổ vũ nhân tố tích cực, nhân tố mới xây dựng, chống các biểu hiện tiêu cực; bảo vệ môi trường, phát triển bền vững đất nước; giữ vững khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Thứ ba, cơ quan báo chí, truyền thông cần tăng cường thông tin tích cực, coi trọng đúng mức việc phát hiện, biểu dương các nhân tố mới, điển hình tiên tiến; tích cực đấu tranh, góp phần ngăn chặn và từng bước đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, quan liêu, các tiêu cực và tệ nạn xã hội; phản bác có hiệu quả những thông tin, quan điểm sai trái, phản động, thù địch, bảo vệ vững chắc trận địa tư tưởng của Đảng.  Kết hợp chặt chẽ và sử dụng đồng bộ các loại hình báo chí, phát huy tối đa báo điện tử để đăng tải, chia sẻ thông tin một cách nhanh nhất đến với độc giả, nhất là thông tin liên quan đến các sự kiện chính trị, vụ việc phức tạp, nhạy cảm được dư luận quan tâm. Các phóng viên, biên tập viên thông qua hoạt động thâm nhập thực tiễn cần chủ động tạo nguồn thông tin về những cái mới, tích cực có tính thời sự, chân thực, khách quan, thể hiện tính định hướng, mang giá trị giáo dục và nhân văn sâu sắc trên các lĩnh vực của đời sống xã hội để đăng tải trên báo chí, chia sẻ, lan tỏa trên Internet, mạng xã hội.

Thứ tư, báo chí, truyền thông chủ động thông tin chính thống, thông tin phản bác quan điểm sai trái, thù địch chính xác, đầy đủ, kịp thời, bảo đảm đúng định hướng. Mặt khác, thông qua báo chí, truyền thông, phát huy vai trò phản biện xã hội, góp phần làm cho đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước ngày càng đúng đắn, bảo đảm ổn định trật tự an toàn xã hội, thúc đẩy phát triển bền vững đất nước, nâng cao đời sống mọi mặt của nhân dân.

Thứ năm, cơ quan lãnh đạo, quản lý thường xuyên kiểm tra, giám sát hoạt động báo chí, truyền thông, nhất là kiểm tra, giám sát quy trình thẩm định, xử lý thông tin trước khi đưa lên trang báo, sóng phát thanh, truyền hình; Khen thưởng, động viên kịp thời đối với nhà báo, cơ quan báo chí nỗ lực, có thành tích; xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật hoặc đạo đức nghề nghiệp. Tăng cường kiểm soát chặt chẽ các sản phẩm, website, báo điện tử của doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam hoặc từ nước ngoài.

Kết luận

Bảo vệ nên tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch cần phải phát huy sức mạnh trên mọi lĩnh vực của thông tin và truyền thông. Bài viết đã nêu ra các giải pháp nhằm phát huy hơn nữa vai trò của báo chí trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ, tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong bối cảnh bùng nổ truyền thông hiện nay.

Ths. Lã Minh Tuyến

TS. Nguyễn Hồng Thái

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016

2. Bộ Chính trị (2018), Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ
Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.

3. Chính phủ (2019), Phê duyệt Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn
quốc đến năm 2025, Hà Nội (nguồn: Cổng thông tin điện tử Chính Phủ
www2.chinhphu.vn).