Sáng ngày 16/9, tại Hà Nội, Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) phối hợp với Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) và Trung tâm Nghiên cứu & Hành động vì sự phát triển hòa nhập (IDEA) tổ chức khóa tập huấn “Kỹ năng đưa tin về quyền tham chính của người khuyết tật”.
Tham dự Chương trình có ông Phạm Mạnh Hùng – Phó Tổng Giám đốc VOV; ông Nguyễn Thiệu Phong – Tổng Biên tập Báo Điện tử VOV; bà Đặng Thị Khanh – Phó Tổng Biên tập Báo Điện tử VOV; bà Nguyễn Thị Tú Anh – Phó Chánh Văn phòng Ủy ban MTTQ Việt Nam TP. Cần Thơ; GS.TS. Vũ Công Giao – giảng viên Đại học Luật, ĐHQG Hà Nội; bà Sabina Stein – Trưởng phòng Quản trị và Tham gia, Trợ lý Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam; bà Madeleine Brockki – Bí thư Thứ hai, Đại sứ quán Úc tại Hà Nội. bà Nguyễn Hồng Oanh – Giám đốc Trung tâm IDEA. Cùng nhiều phóng viên, biên tập viên, cán bộ truyền thông đến từ nhiều cơ quan báo chí, tổ chức xã hội và trường đại học trên cả nước.
Phát biểu khai mạc, ông Phạm Mạnh Hùng – Phó Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam – nhấn mạnh: quyền tham chính là một trong những quyền cơ bản của công dân, trong đó có người khuyết tật. Tuy nhiên, thực tế hiện nay tỷ lệ người khuyết tật tham gia vào cơ quan dân cử vẫn còn rất hạn chế. Ông khẳng định VOV với vai trò cơ quan truyền thông chủ lực sẽ tiếp tục đồng hành, tạo không gian báo chí nhân văn, khách quan để phản ánh trung thực tiếng nói của hơn 6 triệu người khuyết tật Việt Nam.
Ông Hùng kêu gọi các nhà báo tham dự lớp tập huấn sau khi hoàn thành sẽ có thêm kỹ năng, kiến thức để thực hiện nhiều sản phẩm báo chí chất lượng, góp phần nâng cao nhận thức xã hội, lan tỏa tinh thần bình đẳng, và khẳng định năng lực của người khuyết tật trong đời sống chính trị.
Đại diện UNDP phát biểu tại buổi tập huấn
Đại diện UNDP, bà Sabina Stein – Trưởng phòng Quản trị và Tham gia, Trợ lý Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, khẳng định tập huấn là một tín hiệu tích cực trước thềm bầu cử Quốc hội nhiệm kỳ 2026–2031. Bà nhấn mạnh: mặc dù có hơn 6 triệu người khuyết tật tại Việt Nam, nhưng tiếng nói của họ còn chưa mạnh mẽ trong cơ quan dân cử. Lý do không chỉ đến từ rào cản hạ tầng, thông tin, định kiến xã hội mà còn bởi các tổ chức của người khuyết tật chưa đủ nguồn lực, kỹ năng để giới thiệu ứng viên.
Bà cho rằng báo chí có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc thay đổi cách nhìn nhận. “Chúng ta cần đưa tin theo hướng ghi nhận năng lực của người khuyết tật thay vì thiên về thương cảm hay anh hùng hóa. Hãy mở rộng không gian chính trị để họ có thể cất tiếng nói và tham gia vào những quyết định liên quan trực tiếp đến cuộc đời mình,” bà nói.
Đại diện Đại sứ quán Australia (Úc) phát biểu tại buổi tập huấn
Thay mặt Đại diện Đại sứ quán Úc, bà Madeleine Brokki cho biết thêm, sáng kiến tập huấn là một phần trong các hoạt động nhằm thúc đẩy sự hòa nhập của người khuyết tật. Úc có truyền thống lâu đời trong việc bảo đảm quyền và sự công bằng cho người khuyết tật, cả ở trong nước và quốc tế.
Bà cũng nhấn mạnh, Chính phủ Úc đang triển khai một chiến lược mới, đặt các tổ chức của người khuyết tật vào trung tâm hợp tác trên tinh thần của Công ước quốc tế về quyền của người khuyết tật là: không có điều gì về chúng tôi mà không có sự tham gia của chúng tôi. Khi người khuyết tật được tham gia đối thoại, họ sẽ trở thành chủ thể quyết định cuộc đời mình,” bà khẳng định.
Cùng với các phát biểu định hướng của các đại diện Ban tổ chức, học viên tham dự cũng được tham gia nhiều phiên thảo luận và thực hành:
Tọa đàm chính sách và tiếng nói từ người trong cuộc với GS.TS. Vũ Công Giao, bà Đinh Quỳnh Nga, ông Hoàng Văn Lý và TS. Nguyễn Văn Phú trong đó nhiều kinh nghiệm, ý kiến thiết thực và mong muốn truyền thông được các chuyên gia đưa ra thảo luận để thúc đẩy quá trình hỗ trợ người khuyết tật tham gia hoạt động tham chính. Các chuyên gia cũng đưa ra nhiều khuyến nghị như cần có hạn ngạch về tỷ lệ NKT trong cơ quan dân cử giống phụ nữ và đồng bào dân tộc thiểu số; tăng cường các chương trình có sự tham gia của người khuyết tật; tổ chức các cuộc thi viết; thay đổi cách đưa tin, tập trung vào năng lực, đóng góp và vai trò chính trị… của người khuyết tật thay vì khai thác khía cạnh thương cảm.
Ths. Nguyễn Minh Châu chia sẻ nghiên cứu tại buổi tập huấn
Các chuyên đề chia sẻ kết quả nghiên cứu về ý định bỏ phiếu cho ứng viên khuyết tật (ths. Nguyễn Minh Châu, UNDP), cho thấy cử tri coi trọng hình ảnh xã hội, phẩm chất đạo đức và năng lực giải quyết vấn đề của ứng viên. Hay khảo sát về các rào cản pháp lý, hạ tầng và nhận thức xã hội (bà Đào Thu Hương, UNDP) cũng chỉ ra khoảng cách lớn giữa “quyền trên giấy” và thực thi trên thực tế. Qua đó, các học viên sẽ có cái nhìn khái quát, tổng thể và đầy đủ hơn cũng như có thêm các cơ sở, dữ liệu trong quá trình khai thác nội dung liên quan.
Ông Đặng Khắc Lợi, Phó Cục trưởng Cục báo chí chia sẻ các chuyên đề tại buổi tập huấn
Những chia sẻ của ông Đặng Khắc Lợi, Phó Cục trưởng Cục Báo chí, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch về Vai trò của báo chí trong thay đổi nhận thức của người khuyết tật bầu cử và tự ứng cử và Phương thức tác nghiệp của phóng viên, biên tập viên trong lĩnh vực cũng giúp học viên có những góc nhìn thực tiễn, kinh nghiệm và phương pháp nghề nghiệp cụ thể trong đó nhiều lưu ý quan trọng trong quá trình làm việc với NKT và nâng cao kỹ năng nghề nghiệp.
Bên cạnh các chuyên đề đã được phản ánh, khóa học còn cung cấp nhiều nội dung quan trọng như: nguyên tắc đưa tin về người khuyết tật và tham chính; thảo luận nhóm về thách thức và cơ hội trong việc báo chí đưa tin về bầu cử, ứng cử; phân tích sản phẩm truyền thông điển hình, chỉ ra điểm mạnh – hạn chế để rút kinh nghiệm; thực hành thiết kế các sản phẩm truyền thông đa dạng (poster, video, podcast) phục vụ tuyên truyền; cùng phiên hỏi – đáp, trao đổi trực tiếp giúp học viên củng cố kiến thức, giải đáp thắc mắc và tăng tính ứng dụng thực tiễn.
Khóa tập huấn “Kỹ năng đưa tin về quyền tham chính của người khuyết tật” được diễn ra trong hai ngày 16 và 17/9, với nhiều chuyên đề, nội dung phong phú, kết hợp giữa tọa đàm chính sách, chia sẻ nghiên cứu, hướng dẫn nghiệp vụ báo chí và thực hành nhóm. Các chuyên đề giúp học viên có cái nhìn đa chiều về thực trạng và giải pháp thúc đẩy sự tham gia chính trị của người khuyết tật, từ phân tích rào cản pháp lý, xã hội, hạ tầng cho đến nhận diện vai trò then chốt của truyền thông.
Với sự đồng hành của các chuyên gia, giảng viên, đại diện tổ chức quốc tế và cơ quan báo chí, khóa tập huấn không chỉ trang bị kỹ năng tác nghiệp mà còn khơi gợi cảm hứng để mỗi học viên trở thành “hạt nhân lan tỏa” thông điệp bình đẳng. Ban Tổ chức kỳ vọng sau khóa học, các học viên sẽ vận dụng kiến thức để xây dựng nhiều sản phẩm báo chí chất lượng, góp phần thay đổi cách kể chuyện về người khuyết tật – từ đối tượng hỗ trợ sang chủ thể tích cực, khẳng định năng lực tham chính và vị thế trong đời sống chính trị – xã hội.
Phóng viên
