(ĐHVO). Gần 34 năm công tác tại Đài Phát thanh và Truyền hình (PTTH) thành phố Hải Phòng, nhà báo Hoài Khánh đã để lại nhiều dấu ấn trên làn sóng của Đài và sự nghiệp phát thanh Việt Nam. Trong đó, phải nhắc tới sự tất tâm huyết của anh với chương trình phát thanh đầu tiên dành cho người khiếm thị mang tên “Vòng tay ánh sáng”.
Tuổi thơ hun đúc anh tài
Nhà báo Hoài Khánh sinh ra và lớn lên tại thành phố hoa phượng đỏ, ngay từ nhỏ anh đã ham đọc báo, nghe đài, khi 16 tuổi đã có bài thơ được đăng báo Hải Phòng số Trung Thu năm 1979. Hồi còn là sinh viên khoa văn Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 1, anh đã mạnh dạn tham gia viết bài, làm thơ, sáng tác tiểu phẩm gửi đăng trên một số tờ báo Trung ương và địa phương, như Nhân Dân, Tiền Phong, Đại đoàn kết, Nhi đồng, Hà Nội mới, Tuổi trẻ Thủ đô, Hải Phòng, Hải quân nhân dân,… Nhờ bộc lộ khả năng làm báo rõ rệt nên từ giữa tháng 10 năm 1986, chàng trai Hoài Khánh được nhận vào làm phóng viên của Đài Phát thanh và Truyền hình thành phố Hải Phòng quê hương. Đến tháng 5 năm 1992, Hoài Khánh được giao làm cán bộ phụ trách phòng biên tập văn nghệ của Đài và 2 năm sau, anh được chuyển sang giữ chức vụ Phó Ban biên tập chương trình (năm 2013 đổi gọi là Ban Thư Ký Biên tập) của Đài thành phố, chuyên biên tập và sắp xếp lịch phát sóng các chuyên mục PTTH của Đài. Năm 1999, công nghệ phát thanh trực tiếp được áp dụng ở Việt Nam và Hoài Khánh có nhiều đóng góp tích cực cho làn sóng phát thanh ở Hải Phòng.
Không may Hoài Khánh bị cận thị nặng từ nhỏ nên gặp nhiều khó khăn trong quá trình tác nghiệp. Năm 1996 và năm 2002, anh phải nhập viện mắt trung ương để phẫu thuật đôi mắt. Từ đó, cơ quan Đài đã tạo điều kiện cho anh tập trung công việc chuyên môn về nghề báo phát thanh để phù hợp với thị lực. Sau khi trải qua nhiều lần phẫu thuật mắt vào các năm 2008, 2010, 2012, đôi mắt của anh dần bị tổn thương và suy giảm thị lực. Nhà báo Hoài Khánh đã phải tự học biên soạn văn bản trên máy vi tính cài đặt phần mềm đọc văn bản thành âm thanh. Anh tận dụng khả năng thính giác, xúc giác và nhờ sự hỗ trợ của đồng nghiệp, người thân trong gia đình và bạn bè để cố gắng hoàn thành nhiệm vụ của mình. Tuy hiệu suất công việc không được như trước, nhưng anh vẫn gắng gỏi tự làm những phần việc có thể làm được, và truyền đạt kinh nghiệm, chuyển giao nhiệm vụ cho đồng nghiệp kế tiếp một cách suôn sẻ.
Chân dung Nhà báo Hoài Khánh
Biến đam mê trở thành hiện thực
Còn nhớ vào mùa thu năm 2001, anh được làm đạo diễn một chương trình phát thanh trực tiếp tại hiện trường về Hội thi “Tiếng hát từ trái tim” do Hội Người mù Hải Phòng tổ chức. Anh lấy tên “Vòng tay ánh sáng” cho chương trình này và kì vọng sau đó sẽ phối hợp với Hội Người mù Hải Phòng sản xuất một chương trình phát thanh định kì cho đối tượng thính giả là người khiếm thị trên địa bàn thành phố Cảng. Gần 3 năm sau, ý tưởng đó thành hiện thực. Chương trình phát thanh “Vòng tay ánh sáng” do Hội Người mù Hải Phòng và Đài PTTH Hải Phòng phối hợp sản xuất chính thức phát sóng buổi đầu tiên lúc 7 giờ 30 phút sáng Chủ nhật ngày 19-4-2004. Từ đó đến nay, với thời lượng 30 phút mỗi kỳ, chương trình được duy trì liên tục suốt 17 năm qua, có 446 số chương trình và gần 1.500 lượt phát sóng trên kênh phát thanh FM 93,7 MHz.
Trong quá trình thực hiện, phần nội dung bài vở chủ yếu do phía Hội Người mù Hải Phòng cung cấp, còn bên Đài biên tập, dàn dựng và phát sóng miễn phí hoàn toàn. Mới đầu chỉ có lãnh đạo Thành Hội trực tiếp viết tin bài, sau dần thêm một số cán bộ, hội viên tham gia, như anh Lê Trung Cường (Giáo viên trường nuôi dạy trẻ em khiếm thị Hải Phòng), chị Trịnh Thị Thùy Dương (chủ tịch hội người mù huyện An Lão), ông Nguyễn Minh Hùng (chủ tịch hội người mù huyện Thủy Nguyên), chị Cao Thị Đoan (trưởng ban công tác phụ nữ và trẻ em mù Hải Phòng),… Người mù tự tay gõ phím máy vi tính để viết bài đã khó, lại còn sử dụng máy ghi âm và điện thoại thông minh để thu thanh phỏng vấn, gửi mail các file văn bản và âm thanh càng khó khăn hơn. Công việc đó diễn ra chậm chạp nhưng chắc chắn, sau trở nên thuần thục hơn. Đội ngũ biên tập viên, phóng viên, phát thanh viên và kỹ thuật viên của Đài thỉnh thoảng tham gia hỗ trợ viết tin bài thu thanh về các sự kiện lớn và một số chương trình đặc biệt. Nhà báo Hoài Khánh đảm trách vai trò chủ nhiệm chương trình, kết nối các khâu sản xuất và trực tiếp biên tập, dàn dựng chương trình.
Chương trình nhanh chóng trở thành người bạn tinh thần của hàng nghìn người mù và kém mắt ở Hải Phòng và các vùng phụ cận ở Hải Dương, Thái Bình, Quảng Ninh. Qua đây, công chúng cũng biết thêm thông tin, chia sẻ với những hoạt động của Hội Người mù. Ông Nguyễn Xuân Úy – Phó chủ tịch Hội Người mù thành phố Hải Phòng cho biết: “Với nội dung phong phú bằng những bảng tin quảng bá hoạt động của các cấp Hội mang đầy ý nghĩa sâu sắc nhiều buổi tọa đàm phỏng vấn ghi âm sinh động những bài viết về gương người tốt việc tốt, cùng bao tấm lòng vàng của mọi người mang đậm hương sắc trong vườn hoa thơm ngát của Hội, xen lẫn những vần thơ ngọt ngào xao xuyến ca ngợi Đảng Bác kính yêu, ngợi ca quê hương đất nước giàu đẹp, hòa cùng âm thanh trầm bổng của các bài ca tha thiết, chương trình làm say đắm lòng người khi nghe đài. Trải qua 17 năm xây dựng và phát triển, chương trình phát thanh “Vòng tay ánh sáng” đã thấm sâu vào tâm trí người dân đất cảng nói chung và người mù nói riêng. Chương trình là nhịp cầu yêu mến nối vòng tay lớn mang lại nhiều niềm vui tin tưởng vào sự phát triển của quê hương đất nước và Hội cũng từ chương trình này đã giúp cho nhiều người mù trong và ngoài Thành phố biết đến Hội”. Ông Úy cho biết thêm: “Ngày nay công nghệ thông tin phát triển nhưng Đài vẫn là người bạn thân thiết của mọi người nhất là người mù giúp cho chúng ta nắm được tin tức, kiến thức khoa học kỹ năng sống, văn học nghệ thuật tạo lên đời sống tinh thần phấn khởi xóa đi bao mệt mỏi, mặc cảm tự ty phấn đấu vươn lên hòa nhập cộng đồng. Cán bộ, hội viên luôn là người đồng hành cùng chương trình trong cuộc sống để chương trình “vòng tay ánh sáng” luôn rực sáng trong tim là động lực giúp mọi người nối vòng tay nhân ái mang đậm tính yêu thương”.
Những “quả ngọt” đền đáp nhân tâm
Với quan niệm người mù không chỉ là đối tượng phục vụ của báo phát thanh mà còn có thể tham gia làm báo phát thanh nếu được người sáng giúp đỡ, nhà báo Hoài Khánh đã thành công khi chủ động đưa người mù vào quá trình sản xuất chương trình phát thanh. Tháng 8-2005, Chương trình “Vòng tay ánh sáng” được tham dự Vòng chung kết Liên hoan phát thanh toàn quốc lần thứ 7 tại Hà Nội. Người mù Hải Phòng trực tiếp tham gia sản xuất chương trình phát thanh dự thi. Nhiều cán bộ, hội viên Hội Người mù thành phố Cảng đã trực tiếp trình bày thông tin hoạt động, phản ánh tâm tư tình cảm của chính người mù với thính giả, giao lưu trực tiếp trên Đài và các đại biểu tham dự liên hoan có mặt tại phòng thu của Đài tiếng nói Việt Nam.
Nhà báo Hoài Khánh trong một lần trả lời phỏng vấn
Chương trình được Hội đồng giám khảo thể loại phát thanh trực tiếp và Ban tổ chức liên hoan trao giải đặc biệt và cho đến nay đây là giải đặc biệt duy nhất trong 14 kỳ liên hoan phát thanh toàn quốc. Đến tháng 4-2016, chương trình lại được tiếp tục tham dự Liên hoan phát thanh toàn quốc lần thứ 12 tại Thành phố Nha Trang tỉnh Khánh Hòa với chủ đề “Khao khát mặt trời”, phản ánh thực trạng nuôi con đơn thân của những người mù, bày tỏ sự cảm thông chia sẻ của toàn xã hội với nguyện vọng nuôi con đơn thân của không chỉ chị em phụ nữ người mù hiện nay. Chương trình đã đoạt giải Đồng thể loại phát thanh trực tiếp của liên hoan.
Từ khi thị lực gần như bị triệt tiêu, Hoài Khánh càng thấu hiểu nỗi khó khăn vất vả, thua thiệt của những người khiếm thị mà trước đây anh nhiều lần được gặp gỡ tiếp xúc với họ, phản ánh về những công việc, tâm tư, nguyện vọng của họ trong chương trình “Vòng tay ánh sáng”, chương trình như một phần phản ánh chính tâm tư, tình cảm của cá nhân anh. Sự vươn lên của những người khiếm thị, có lẽ đã khích lệ anh gắng gỏi vượt qua nỗi bất hạnh của bản thân khi dẫn đến hỏng mắt, cố gắng làm những việc có thể được trong sinh hoạt đời thường, hoạt động báo chí và sáng tác văn học của bản thân. Với những năm tháng miệt mài công tác, cống hiến cho sự nghiệp PTTH của Đài PTTH Hải Phòng nói riêng và PTTH cả nước nói chung, nhà báo Hoài Khánh đã đạt được nhiều thành tích đáng nể như: 01 Giải Báo chí toàn quốc, 01 giải Đặc biệt, 01 giải Bạc, 03 giải Đồng và nhiều Bằng khen trong các kỳ Liên hoan Phát thanh, Liên hoan Truyền hình toàn quốc cùng một số giải thưởng Báo chí ở Hải Phòng.
Từ những cống hiến không mệt mỏi, nhà báo Hoài Khánh mong sao chương trình “Vòng tay ánh sáng” tiếp tục được phát sóng để mãi là người bạn tinh thần, diễn đàn thân thiện của những người mù không chỉ của thành phố Hải Phòng và hy vọng từ kinh nghiệm tổ chức sản xuất chương trình này, các cơ quan truyền thông có nhiều hình thức tuyên truyền cổ vũ những việc làm tích cực và cuộc sống vươn lên hòa nhập cộng đồng của những người khuyết tật trong cả nước, đóng góp một phần nhỏ bé vào sự phát triển của xã hội đầy nhân văn hôm nay.
Thu Trang
