Hình thức phổ biến là các buổi livestream bán hàng hoặc bài đăng quảng cáo trên mạng xã hội. Nhiều sản phẩm không rõ nguồn gốc, chưa được kiểm chứng công dụng, thậm chí là hàng giả, hàng nhái… lại được “thổi phồng” với những lời giới thiệu có cánh, dễ khiến người tiêu dùng nhầm tưởng là thật.
Tại Hội nghị giao ban về quảng cáo trên mạng do Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử (PTTH&TTĐT, BộVHTTDL) vừa tổ chức, đại diện TikTok Việt Nam NguyễnLâm Thanh cho biết, số nhãn hàng bị từ chối quảng cáo trên nền tảng đã lên tới con số khoảng trên một triệu. Số tài khoản người bán hàng vi phạm quảng cáo dẫn đến bị khóa cũng gần một triệu.
Không chỉ các nhãn hàng, lợi dụng sức lan tỏa của nền tảng, nhiều KOL (người có sức ảnh hưởng), KOC (người tiêu dùng có tầm ảnh hưởng) sẵn sàng quảng cáo sản phẩm dù chưa từng tìm hiểu hay trải nghiệm, nhưng lại giới thiệu công dụng như thể đã dùng qua; khiến hoạt động quảng cáo trên mạng xã hội ngày càng khó kiểm soát.
Theo bà Nguyễn Thị Thanh Huyền, Phó Cục trưởng Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử, nguyên nhân chính dẫn đến các vi phạm là do nhiều người nổi tiếng chưa nhận thức đầy đủ về trách nhiệm pháp lý khi tham gia quảng cáo. “Họ thường quảng bá theo kịch bản có sẵn của nhãn hàng mà không kiểm chứng hay đối chiếu thông tin với các công bố từ cơ quan chức năng. Khi được nhắc nhở hoặc xử lý, nhiều người thừa nhận chỉ vì quá tin tưởng vào đối tác mà không nghĩ đến hậu quả pháp lý”, bà Huyền cho biết.
Trước thực trạng này, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1.1.2026, với nhiều quy định siết chặt hơn. Cùng với đó là các biện pháp xử lý mạnh tay hơn đối với các hành vi vi phạm, bao gồm cả việc xử phạt hành chính, buộc gỡ bỏ nội dung vi phạm, cải chính thông tin, thậm chí chuyển cơ quan điều tra nếu có dấu hiệu hình sự.
Chỉ trong 7 tháng đầu năm 2025, cơ quan chức năng đã xử lý 5 trường hợp vi phạm quảng cáo trên mạng. Trong đó, 3 cá nhân bị phạt tổng cộng 215 triệu đồng, một trường hợp bị chuyển cơ quan chức năng chuyên môn, và một trường hợp khác có dấu hiệu hình sự đang được điều tra.
Cùng với việc tăng chế tài, cơ quan chức năng cũng đang xây dựng Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Quảng cáo và các quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực này. Đồng thời, sẽ có sự phối hợp giữa các đơn vị quản lý văn hóa và nghệ thuật để kiểm soát việc xuất hiện của những nghệ sĩ vi phạm trên báo chí, truyền thông, sân khấu và các hoạt động biểu diễn.
Các nền tảng mạng xã hội cũng được yêu cầu có trách nhiệm kiểm soát nội dung quảng cáo, từ chối các nhãn hàng vi phạm, và truyền đạt quy định đến các KOL, KOC. Bên cạnh đó, các công ty quản lý nghệ sĩ cần đưa nội dung pháp luật vào hợp đồng hợp tác quảng cáo, yêu cầu nghệ sĩ thực hiện đúng quy định, tránh để xảy ra sai phạm vì thiếu hiểu biết hoặc tin tưởng mù quáng.
Song song, người tiêu dùng cũng được kêu gọi nâng cao cảnh giác, chủ động lên tiếng và tẩy chay những sản phẩm sai phạm cũng như những người nổi tiếng tham gia quảng bá cho chúng. Đây là yếu tố quan trọng để tạo áp lực xã hội, góp phần làm sạch không gian mạng.
Hướng tới một môi trường quảng cáo lành mạnh, trung thực và có trách nhiệm, các bên liên quan đều cần vào cuộc một cách nghiêm túc. Chỉ khi nội dung “sạch” mới có thể nhận được quảng cáo, và các hành vi vi phạm bị loại khỏi cuộc chơi, thì lòng tin của người tiêu dùng mới có thể được khôi phục và bảo vệ.
Song Hồng
