(ĐHVO). Đại dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp, khó lường với biến chủng lây lan phát tán ngoài cộng đồng rất nhanh, việc phòng chống dịch càng trở nên cấp bách hơn bao giờ hết. Để phòng chống dịch hiệu quả, không những nỗ lực của các cơ quan, lực lượng tuyến đầu chống dịch mà cần phải sự ý thức và trách nhiệm của mỗi người dân. Nhìn chung, tuyệt đại đa số người dân chúng ta đều nghiêm túc chấp hành quy định về phòng chống dịch. Thực hiện khuyến cáo 5K của Bộ y tế đó là: Khẩu Trang, khử khuẩn, khoảng cách, không tụ tập đông người, khai báo y tế. Với phương châm chống dịch như chống giặc, quyết liệt và hiệu quả cơ bản tình hình dịch ở nước ta đã được kiểm soát, số ca lây nhiễm trong cộng đồng đã được kịp thời phát hiện, khoanh vùng và ngăn chặn.
Tuy nhiên, còn có một bộ phận thiểu số người dân, tổ chức vẫn thiếu ý thức tuân thủ các biện pháp phòng chống dịch, làm lây lan dịch ra cộng đồng. Về mặt quy định pháp luật hiện nay đã có chế tài xử lý vi phạm đối với các hành vi liên quan đến phòng chống dịch, làm lây lan dịch ra cộng đồng, trục lợi trong tình hình dịch bệnh… Cụ thể:
– Bộ luật hình sự năm 2015;
– Nghị 117/2020/NĐ-CP ngày 28/09/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế;
– Nghị định số 109/2013/NĐ-CP ngày 24/09/2013 (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 49/2016/NĐ-CP ngày 27/05/2016) của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý giá, phí, lệ phí, hóa đơn;
– Nghị định số 167/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; chống tệ nạn xã hội, phòng cháy và chữa cháy; phòng chống bạo lực gia đình.
– Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 03/02/2020 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử.
Có thể nói mặt quy định và chế tài đã có đầy đủ, khá nghiêm khắc với tính chất mức độ hành vi. Cụ thể:
1. Hành vi không tổ chức việc thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng, chống dịch bệnh Covid-19 cho người lao động theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền:
Hành vi được quy định tại khoản 1, Điều 5 Nghị định số 117/2020/NĐ-CP, cụ thể: Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với cá nhân (từ 2.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với tổ chức).
2. Hành vi đưa tin sai sự thật về tình hình dịch bệnh Covid-19:
– Hành vi đưa tin không chính xác về tình hình dịch bệnh Covid-19 sau khi công bố dịch hoặc công bố hết dịch theo nội dung do cơ quan nhà nước có thẩm quyền về y tế cung cấp:
– Hành vi được quy định tại điểm a, Khoản 3 và Điểm a, Khoản 4, Điều 5 Nghị định 117/2020/NĐ-CP mức phạt cụ thể như sau: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với cá nhân (từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với tổ chức). Ngoài ra, còn phải áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả “Buộc cải chính thông tin sai sự thật trên phương tiện thông tin đại chúng trên địa bàn đã đưa tin trước đó liên tục trong 03 ngày theo quy định của pháp luật”.
– Hành vi cung cấp nội dung thông tin sai sự thật, vu khống, xuyên tạc, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức và danh dự, nhân phẩm của cá nhân liên quan đến phòng, chống dịch Covid-19:
+ Hành vi được quy định tại Điểm a Khoản 1 và Khoản 3 Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP thì mức phạt là: Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với cá nhân (từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với tổ chức) và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả “Buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn hoặc thông tin vi phạm pháp luật”. Trường hợp hành vi có tính chất nghiêm trọng, gây nguy hiểm cho xã hội, có dấu hiệu phạm tội thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự: Trường hợp đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, thông tin xuyên tạc về tình hình dịch bệnh Covid-19 có thể bị xử lý theo Điều 288 Bộ luật Hình sự 2015.
3. Hành vi vứt khẩu trang, các chất, vật dụng đã sử dụng không đúng nơi quy định có khả năng làm lây lan dịch bệnh Covid-19:
– Hành vi được quy định tại Khoản 1, Điều 6, Nghị định 117/2020/NĐ-CP với mức phạt: Cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng.
4. Hành vi không thực hiện xét nghiệm theo yêu cầu của cơ quan y tế có thẩm quyền trong quá trình thực hiện giám sát dịch bệnh Covid-19:
– Hành vi này được quy định tại Điểm a Khoản 2 Điều 7 Nghị định 117/2020/NĐ-CP, mức phạt: Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng.
5. Hành vi che giấu, không khai báo hoặc khai báo không kịp thời hiện trạng của bản thân hoặc của người khác mắc dịch bệnh Covid-19:
– Hành vi được quy định tại tại Điểm a Khoản 3 Điều 7 Nghị định 117/2020/NĐ-CP, mức phạt: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng. Nếu hành vi có tính chất nghiêm trọng, gây nguy hiểm cho xã hội có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự: Trường hợp làm lây lan dịch bệnh Covid-19 cho người khác có thể bị xử lý theo Điều 240 Bộ luật Hình sự 2015.
6. Hành vi từ chối hoặc trốn tránh việc áp dụng quyết định cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế của cơ quan nhà nước có thầm quyền đối với người mắc bệnh Covid-19:
– Hình vi được quy định tại Điểm b Khoản 2 và Khoản 3 Điều 11 Nghị định 117/2020/NĐ-CP, mức phạt: Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng. Ngoài ra, còn phải áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả “Buộc thực hiện việc cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế”. Nếu hành vi có tính chất nghiêm trọng, gây nguy hiểm cho xã hội có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự: Trường hợp làm lây lan dịch bệnh Covid-19 cho người khác có thể bị xử lý theo Điều 240 Bộ luật Hình sự 2015.
7. Hành vi không thực hiện đeo khẩu trang nơi công cộng hoặc ra đường thuộc diện không cần thiết:
– Hành vi được quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 12 Nghị định 117/2020/NĐ-CP Mức phạt: Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng.
8. Hành vi không thực hiện quyết định áp dụng biện pháp tạm đình chỉ hoạt động của cơ sở dịch vụ ăn uống công cộng có nguy cơ làm lây truyền dịch bệnh Covid-19:
– Hành vi được quy định tại Điểm a Khoản 3 Điều 12 Nghị định 117/2020/NĐ-CP, mức phạt: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với cá nhân (từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với tố chức).
9. Hành vi không thực hiện quyết định áp dụng biện pháp hạn chế tập trung đông người hoặc tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh, dịch vụ tại nơi công cộng để phòng, chống dịch bệnh Covid-19:
– Hành vi được quy định tại Điểm c Khoản 3 Điều 12 Nghị định 117/2020/NĐ-CP, mức phạt: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với cá nhân (từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với tố chức). Nếu hành vi có tính nguy hiểm cho xã hội, gây hậu quả nghiêm trọng thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự: Trường hợp chủ cơ sở kinh doanh, người quản lý cơ sở kinh doanh dịch vụ (như: quán bar, karaoke, dịch vụ mát xa, cơ sở thẩm mỹ, phòng tập gym/yoga/game, rạp chiếu phim…) thực hiện hoạt động kinh doanh khi đã có quyết định tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh để phòng chống dịch bệnh Covid-19, gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng trở lên do phát sinh chi phí phòng chống dịch bệnh sẽ bị xử lý theo Điều 295 Bộ luật Hình sự 2015.
10. Hành vi không thực hiện quyết định cấm tập trung đông người tại vùng đã được ban bố tình trạng khấn cấp dịch bệnh Covid-19:
– Hành vi được quy định tại Điểm b Khoản 5 Điều 12 Nghị định 117/2020/NĐ-CP, mức phạt: Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với cá nhân (từ 60.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng đối với tổ chức).
11. Hành vi không niêm yết giá hàng hóa, dịch vụ liên quan đến phòng, chống dịch bệnh Covid-19 tại địa điểm phải niêm yết giá theo quy định của pháp luật hoặc niêm yết giá không đúng quy định, không rõ ràng gây nhầm lẫn cho khách hàng:
– Hành vi được quy định tại Khoản 1 và Điểm a Khoản 2 Điều 12 Nghị định 109/2013/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 49/2016/NĐ-CP), mức phạt: Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng; trường hợp vi phạm nhiều lần hoặc tái phạm bị phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng. Mức phạt trên áp dụng đối với cá nhân (đối với tổ chức vi phạm bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân).
12. Hành vi bán cao hơn giá niêm yết hàng hóa, dịch vụ liên quan đến phòng, chống dịch bệnh Covid-19 do tổ chức, cá nhân định giá không thuộc Danh mục bình ốn giá, hàng hóa, dịch vụ thuộc Danh mục hạn chế kinh doanh hoặc kinh doanh có điều kiện:
– Hành vi được quy định tại Khoản 3 và 7 Điều 12 Nghị định 109/2013/NĐ-CP, mức phạt: Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với cá nhân (từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với tổ chức) và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả “Buộc trả lại cho khách hàng số tiền đã thu cao hơn giá niêm yết, trường hợp không xác định được khách hàng để trả lại thì nộp vào ngân sách nhà nước”.
13. Hành vi giúp đỡ, chứa chấp, che giấu, tạo điều kiện cho người nước ngoài vào Việt Nam, ở lại Việt Nam hoặc qua lại biên giới quốc gia trái phép:
– Hành vi quy định tại Điểm a Khoản 5 và Khoản 9 Điều 17 Nghị định 167/2013/NĐ-CP, mức phạt: Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với cá nhân (từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với tổ chức). Người nước ngoài có hành vi VPHC, thì tùy theo mức độ vi phạm có thể còn bị áp dụng hình thức xử phạt trục xuất khỏi nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Nếu hành vi có tính chất nghiêm trọng, gây nguy hiểm cho xã hội thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự: Hành vi liên quan đến quy định về xuất cảnh, nhập cảnh hoặc ở lại Việt Nam trái phép có thể bị xử lý theo Điều 347 và 348 Bộ luật Hình sự 2015.
14. Hành vi cản trở, chống lại người thi hành công vụ phòng, chống dịch bệnh Covid-19:
– Hành vi cản trở; xúi giục, lôi kéo; kích động người khác không chấp hành yêu cầu thanh tra, kiểm tra, kiểm soát hoặc có lời nói, hành động đe dọa, lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người thi hành công vụ phòng, chống dịch bệnh Covid-19 được quy định tại Khoản 2 Điều 20 Nghị định 167/2013/NĐ-CP, mức phạt: Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với cá nhân (từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với tổ chức).
– Hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực để chống người thi hành công vụ hoặc gây thiệt hại về tài sản, phương tiện của cơ quan nhà nước, của người thi hành công vụ phòng, chống dịch bệnh Covid-19 mà chưa đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự được quy định tại Điểm a, b, Khoản 3, Điều 20 Nghị định 167/2013/NĐ-CP, mức phạt: Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với cá nhân (từ 6.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đổi với tổ chức). Nếu có hành vi: Hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác cản trở người thi hành công vụ trong phòng, chống dịch bệnh Covid-19 có thể bị xử lý theo Điều 330 Bộ luật Hình sự 2015./.
Hưng Nguyên
