(DHVO). Với sự phát triển không ngừng của thế giới công nghệ số, người khuyết tật ngày càng được quan tâm hơn bởi những sáng chế phát minh ra được chú trọng nhằm trợ giúp người khuyết tật có thể tự chủ hơn trong mọi hoạt động sinh hoạt.
Nhắc đến robot là sự nhân tạo, sự cứng nhắc, lập trình và robot chỉ thực hiện được một số công việc trong một số bối cảnh cụ thể. Đồng nghĩa với việc, robot khó thích nghi với môi trường tự nhiên, trong một tình huống ngẫu nhiên, việc phản ứng lại với mọi điều có thể xảy ra là điều không thể. Phải chăng, đây là những bất cập và bài toán khó cho các nhà nghiên cứu khoa học.
Trong tương lai, những người bị mất một hay nhiều chi mong chờ có cơ hội được bù đắp bằng chi nhân tạo thông minh, tự chủ nhờ đó mang đến cho người khuyết tật cuộc sống tự do, tự nhiên, không phụ thuộc vào sự chăm sóc, trợ giúp từ người khác.
Để đáp ứng nhu cầu cũng như trợ giúp những người khuyết tật kém may mắn, giới công nghệ không ngừng nghiên cứu, đi sâu tìm tòi, tạo ra những phát minh đột phá.
Tay robot giúp người khuyết tật trong ăn uống
Tay robot có tên là ADA (Assisitive Dexterous Arm) là thành quả của các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Washington. Tay robot ADA được thiết kế để gắn vào một xe lăn và giúp đối tượng ngồi xe dùng bữa theo ý muốn. Điểm mới ở sáng chế này chính là khả năng tự chủ và xác định bản chất, dạng thức ăn sau đó đưa đến tận miệng của người cần được phục vụ.
Tay robot đưa thức ăn lên miệng
Tay được lắp các bộ cảm biến có khả năng phân tích haptic (haptique), giúp nhận biết lực cần dùng để lấy thức ăn tùy loại, trong khi một camera phân tích trong thời gian thật những gì có trong đĩa và nét mặt của người ngồi xe nhờ một phần mềm nhận dạng mặt.
Một khi đã scan các thức ăn khác nhau, ADA sẽ ước lượng cách thích hợp nhất để đưa thức ăn đến miệng của người dùng nhờ những thuật toán siêu mạnh.
Retina Net, phần đầu tiên thuộc thuật toán, giúp xác định từng món ăn trên khay, bằng cách vẽ bản đồ ba chiều; phần thứ hai, tên SPNet, sẽ phân tích hình dạng thức ăn và định ra cách thích hợp nhất để cánh tay robot nắm lấy mà không làm rơi hay nát.
Để tăng cường tính tự chủ và tìm ra cách tự nhiên nhất để đưa thức ăn đến miệng của đối tượng, ông Siddhartha Srinivasa, tác giả chính của nghiên cứu chia sẻ: Nhóm đang soạn thảo các thuật toán để giúp ADA xử lý mọi loại thức ăn. Hiện ADA có khả năng phân biệt một khoanh chuối với một khoanh cà rốt.
Mục tiêu của cánh tay robot tự chủ này là giúp những người bị liệt tay hay mất tay có thể tự ăn. ADA không thay thế những người chăm sóc, mà giúp cho họ đỡ bị gò bó. Người chăm sóc chỉ việc đặt khay thức ăn trước người bệnh, rồi làm những việc khác trong khi người bệnh ăn.
Chân robot tự học đi
Đi lại đối với phần lớn những người khuyết tật là rào cản, là bức tường ngăn họ hòa nhập với cộng đồng. Chính vì vậy, những nhà nghiên cứu thuộc Đại học Nam Carolina (USC) đã phỏng theo thiên nhiên để phát minh ra một kỳ tích. Valero-Cuevas và các đồng nghiệp ở USC đã sáng chế một chân robot vận động nhờ gân nhân tạo như của của loài vật, dưới sự kiểm soát của những thuật toán về trí thông minh nhân tạo rất hiệu quả, thúc đẩy chân bước đi giống như chân một người.
Chân robot tự đi học
Thực tế các robot khác đều cần nhiều thời gian, thậm chí nhiều tháng, nhiều năm để tương tác với môi trường sống. Tuy nhiên, với sáng chế của các nhà nghiên cứu ở USC, chân robot chập chững những bước đi đầu tiên như trẻ sơ sinh, một cách tự chủ chỉ sau 5 phút và sau đó thích nghi với công việc mới, tự tổ chức sự di chuyển sắp tới mà không cần lập trình trước.
Chân robot thể hiện tự nhiên hơn, trực giác hơn, chủ động hơn, đồng thời dần cải thiện và thích nghi với môi trường. Có lẽ, đây là cơ hội đầu tiên cũng là một cuộc cách mạng công nghệ thực sự, mà người khuyết tật là đối tượng được hướng đến đầu tiên.
Ngọc Hải (T/h)
