(ĐHVO). Nhận biết sớm tình trạng chậm phát triển trí tuệ ở trẻ sẽ giúp ba mẹ sớm tìm được phương pháp điều trị kịp thời và hiệu quả cho con mình.
Ảnh minh họa, nguồn Internet
Chậm phát triển trí tuệ là tình trạng trẻ có trí tuệ dưới mức trung bình, khả năng tư duy chậm và thường không kiểm soát được các hành vi của mình cũng như chậm phát triển các kỹ năng giao tiếp, sinh hoạt, học tập,…so với bạn bè cùng trang lứa.
Chậm PTTT được chia làm 4 cấp: nhẹ, trung bình, nặng và rất nặng.
– Chậm PTTT mức độ nhẹ: Trẻ có khả năng giao tiếp cơ bản bằng lời nói, đọc, viết chậm, không tự mình đưa ra được các quyết định,…
– Chậm PTTT mức độ trung bình: Trẻ gặp khó khăn khi phải tự mình chăm sóc hay tự lập, cần có sự can thiệp nhiều hơn từ gia đình, bác sĩ so với trẻ ở mức độ nhẹ, có thể đi học song cũng gặp nhiều khó khăn hơn,…
– Chậm PTTT mức độ nặng: trẻ chỉ có thể học một số kỹ năng sinh hoạt cá nhân cơ bản và giao tiếp cơ bản nhưng cần sự cố gắng và giám sát chặt chẽ từ gia đình, trẻ lúc này có nhận thức rất chậm, cần tác động lặp đi lặp lại trẻ mới có thể nhớ được,…
– Chậm PTTT mức độ rất nặng: Ở mức này, trẻ có thêm những tổn thương thần kinh, cần sự theo dõi, giúp đỡ thường xuyên từ gia đình, bác sĩ,…
Chậm PTTT khiến trẻ gặp nhiều khó khăn trong vấn đề tự chăm sóc bản thân, học tập, sở thích, chậm phát triển vận động so với tuổi, nhận thức kém,…ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển của trẻ sau này. Chậm PTTT có thể do các yếu tố xảy ra trước khi sinh, trong khi sinh và sau khi sinh gây tổn thương não ở trẻ. Tình trạng chậm PTTT ở trẻ có thể được nhận biết qua những biểu hiện sau:
Đối với trẻ sơ sinh khi bị chậm PTTT thường bú mẹ khó khăn, khả năng lẫy, ngồi, bò, đi của trẻ chậm hơn so với các em bé khác. Trẻ biết nói muộn, năng lực tập trung kém, không quan tâm đến những sự vật, sự việc xảy ra xung quanh mình cũng là những dấu hiệu cha mẹ cần lưu ý.
Một số trẻ bị thiểu năng trí tuệ nhẹ lại không hay biểu hiện triệu chứng lúc nhỏ mà chỉ khi đi học các triệu chứng mới được bộc lộ rõ. Trẻ sẽ diễn đạt không rõ ràng những suy nghĩ, tình cảm, nhu cầu của bản thân, khả năng tiếp thu chậm về ngôn ngữ do đó sẽ đáp ứng chậm chạp hoặc không đáp ứng với điều người khác nói, với mọi việc diễn ra xung quanh. Khi học tập, trí nhớ bị hạn chế, thực hiện các hành động bình thường một cách khó khăn như nhai, ăn, sử dụng bàn tay để cầm nắm,… Trẻ chậm PTTT có thể thấy khó sử dụng kiến thức hoặc kỹ năng của mình trong những tình huống mới. Kỹ năng và cách cư xử có thể phải được dạy hoặc dạy lại ở mỗi nơi.
Ngoài ra rối loạn hành vi cũng là biểu hiện của trẻ khi bị chậm PTTT. Trẻ không kiểm soát được những hành động, có biểu hiện hiếu chiến, đập phá đồ vật, tự gây thương tích cho mình,….nhiều khi trẻ bị rơi vào trạng thái trầm cảm hoặc lo lắng.
Khi nhận biết được các dấu hiệu trẻ bị chậm PTTT, cha mẹ cần tìm hiểu để có nhận thức đúng về trẻ, tìm ra hướng điều trị và chương trình giáo dục phù hợp cho con mình để trẻ có khả năng phục hồi tối đa và giảm đi những khó khăn mà trẻ chậm PTTT gặp phải.
Hương Mai
