Hơn 2 năm, gia đình người cao tuổi bị khuyết tật đề nghị Phòng Lao động- Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) huyện Lạc Thủy, Hòa Bình thực hiện trợ cấp theo chính sách của Nhà nước. Thế nhưng sự tắc trách, chậm trễ của cán bộ Phòng LĐ-TB&XH huyện Lạc Thủy đã khiến cho người dân vô cùng bức xúc.
Ngày 24/2/2022, cụ Phạm Văn Ngọ (trú tại thôn Hồng Phong 2, Xã Yên Bồng, huyện Lạc Thủy) tạ thế hưởng thọ 90 tuổi. Điều khiến người dân trong thôn bất bình là hơn 2 năm trước, cụ Ngọ bị tai biến phải nằm một chỗ, mức độ liệt ½ cơ thể nhưng không được Phòng LĐ-TB&XH huyện Lạc Thủy xét duyệt chế độ trợ cấp.
Theo phản ánh của ông Phạm Văn Bình, ngay sau khi cụ Ngọ bị bệnh, tháng 10/2019 gia đình đã có đơn xin trợ cấp xã hội theo chế độ người cao tuổi và khuyết tật. Gia đình ông Bình đã làm hồ sơ thủ tục đầy đủ theo Thông tư số 17/2011/TT-BLĐTBXH của Bộ LĐ-TB&XH; Luật Người khuyết tật năm 2010; Nghị định hướng dẫn số 28/2012/NĐ–CP của Chính phủ; Thông tư số 01/2019/TT- BLĐTBXH của Bộ LĐ-TB&XH về hướng dẫn, xác định xác định dạng khuyết tật và mức độ khuyết tật do Hội đồng xác định khuyết tật đã được hướng dẫn cụ thể, chi tiết tại Thông tư số 01/2019/TT- BLĐTBXH. Thế nhưng, không hiểu vì lí do gì Phòng LĐ-TB&XH, UBND huyện Lạc Thủy không thẩm định hồ sơ và xét duyệt trợ cấp xã hội cho cụ.
Trụ sở Phòng LĐ-TB&XH huyện Lạc Thủy, Hòa Bình.
Theo ông Bình, gia đình đã cho người cháu đi tìm hiểu từ UBND xã đến UBND huyện thì được biết, bà Đinh Thị Thu Huyền – Trưởng phòng LĐ-TB&XH huyện Lạc Thủy đã trả lại hồ sơ với lý do thiếu xác nhận, giấy khám chữa bệnh, chứng nhận bệnh án, giấy tờ khám chữa bệnh, điều trị xác nhận từ bệnh viện cấp tỉnh trở lên mới được xét duyệt hồ sơ; người dân không có quyền thắc mắc, không thuộc đối tượng để hỏi người cơ quan Nhà nước.
“Bố tôi năm đó cũng 89 tuổi rồi, thêm cái tai biến mạch máu não, liệt ½ cơ thể, không đi lại được, thường xuyên tiểu tiện tại chỗ. Gia đình tôi thuộc hộ nghèo của xã, nhưng vẫn luôn phải túc trực chăm sóc cho ông cụ, nhà có hai vợ chồng là lao động chính, nên phải thay phiên nhau, người đi làm, người nghỉ ở nhà còn chăm sóc cho cụ”, ông Bình cho hay.
Khoản 1 Điều 2 Luật Người khuyết tật năm 2010 định nghĩa: “Người khuyết tật là người bị khiếm khuyết một hoặc nhiều bộ phận cơ thể hoặc bị suy giảm chức năng được biểu hiện dưới dạng tật khiến cho lao động, sinh hoạt, học tập gặp khó khăn”.
Đồng thời Luật này cũng xác định các nguyên nhân dẫn đến khuyết tật bao gồm: khuyết tật do bẩm sinh; khuyết tật do tai nạn thương tích, bệnh tật; và khuyết tật do các nguy cơ khác. Tức là, một người bị tai biến dẫn đến các di chứng như suy giảm chức năng biểu hiện dưới dạng tật cũng là đối tượng điều chỉnh của Luật Người khuyết tật năm 2010. Theo đó, đối tượng này có thể được hưởng các chính sách của Nhà nước đối với người khuyết tật theo quy định của Luật Người khuyết tật năm 2010 và các văn bản có liên quan khác.
Để được hưởng các chính sách của Nhà nước đối với người khuyết tật, trước hết, người khuyết tật hoặc người đại diện hợp pháp của người khuyết tật gửi đơn đề nghị cấp Giấy xác nhận khuyết tật đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người khuyết tật cư trú. Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận đơn đề nghị xác định mức độ khuyết tật, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm triệu tập Hội đồng xác định mức độ khuyết tật gồm các thành viên: Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã là Chủ tịch Hội đồng, Trạm trưởng trạm y tế cấp xã; Công chức cấp xã phụ trách công tác LĐ-TB&XH; Người đứng đầu hoặc cấp phó của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Cựu chiến binh cấp xã; Người đứng đầu tổ chức của người khuyết tật cấp xã nơi có tổ chức của người khuyết tật.
Hồ sơ và giấy tờ liên quan của cụ Phạm Văn Ngọ.
Tại mục 1, 2, 3 Điều 4, Chương III Thông tư số 01/2019/TT-BLĐTBXH hướng dẫn chi tiết về hồ sơ đề nghị xác nhận khuyết tật bao gồm “Đơn đề nghị xác định khuyết tật; Bản sao các giấy tờ liên quan đến khuyết tật (nếu có) như: Bệnh án, giấy tờ khám, điều trị, phẫu thuật, Giấy xác nhận khuyết tật cũ và các giấy tờ có liên quan khác; Bản sao kết luận của Hội đồng Giám định y khoa về khả năng tự phục vụ, mức độ suy giảm khả năng lao động đối với trường hợp người khuyết tật đã có kết luận của Hội đồng Giám định y khoa trước ngày Nghị định số 28/2012/NĐ-CP có hiệu lực hoặc các giấy tờ liên quan khác (nếu có)”.
Trình tự thực hiện xác định mức độ khuyết tật và cấp Giấy xác nhận khuyết tật được quy định cụ thể tại Điều 5,6 Thông tư số 01/2019/TT- BLĐTBXH. Cụ thể, trong thời hạn 20 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được hồ sơ của người đề nghị, Chủ tịch Hội đồng có trách nhiệm triệu tập và tổ chức đánh giá mức độ khuyết tật, ra Biên bản họp Hội đồng. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày có biên bản kết luận của Hội đồng về dạng khuyết tật và mức độ khuyết tật, Chủ tịch Ủy ban nhân cấp xã niêm yết, thông báo công khai kết luận của Hội đồng tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã và cấp Giấy xác nhận khuyết tật.
Cụ Phạm Văn Ngọ đã được UBND xã Yên Bồng cấp giấy Xác nhận khuyết tật số 159/GXNKT ngày 26/11/2021 xác định dạng khuyết tật vận động, mức độ khuyết tật nặng thuộc trường hợp được hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng theo Khoản 6 Điều 5 Nghị định 20/2021/NĐ-CP. Hồ sơ đề nghị trợ cấp xã hội hàng tháng chỉ cần tờ khai gửi Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú kèm theo xuất trình Giấy xác nhận khuyết tật để đối chiếu các thông tin trong tờ khai khi nộp hồ sơ.
Trong thời hạn 07 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức việc xem xét, quyết định việc xét duyệt, thực hiện việc niêm yết công khai. Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày hồ sơ được xét duyệt và không có khiếu nại, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có văn bản đề nghị kèm theo hồ sơ của đối tượng gửi Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội. Trong thời hạn 07 ngày làm việc, Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội có trách nhiệm thẩm định, trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện; Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được văn bản trình của Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện xem xét,quyết định trợ cấp xã hội hàng tháng, hỗ trợ kinh phí chăm sóc, nuôi dưỡng hàng tháng cho đối tượng. Vậy thời gian giải quyết tối đa là 22 ngày vì không có khiếu nại. Trường hợp đối tượng không đủ điều kiện hưởng, Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Trình tự xác định khuyết tật và xét duyệt hồ sơ hưởng trợ cấp xã hội cho người khuyết tật đã được quy định, hướng dẫn rất rõ là vậy nhưng khi người dân có ý kiến, trao đổi trực tiếp với Trưởng phòng LĐ-TB&XH huyện Lạc Thủy lại buộc người dân cần phải có các giấy tờ liên quan tới bệnh án, xác định khuyết tật, giám định y khoa từ tuyến cấp tỉnh trở lên mới chấp thuận hồ sơ.
Hoàn cảnh gia đình khó khăn và tuổi cao, sức yếu, ông Phạm Văn Ngọ đã qua đời mà chưa hề nhận được sự quan tâm hỗ trợ nào.
Trước sự bức xúc của dư luận, mới đây UBND huyện Lạc Thuỷ có CV số 307/UBND-LĐTBXH ngày 28/2/2022, do Phó Chủ tịch Nguyễn Ngọc Vân gửi Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Hòa Bình, báo cáo về vụ việc.
Theo nội dung CV số 307 thì “Ngày 28/10/2020, gia đình ông Phạm Văn Ngọ, sinh năm 1933, trú tại thôn Hồng Phong 2, xã Yên Bồng có đơn đề nghị xác định mức độ khuyết tật (viết tay) cho ông Phạm Văn Ngọ gửi UBND xã Yên Bồng, đến tháng 6/2021 ông Hồ Thanh Cương – Nguyên công chức Lao động -Thương binh xã Yên Bồng hướng dẫn gia đình ông Phạm Văn Ngọ làm hồ sơ thủ tục để xét duyệt…”.
Cũng theo công văn của UBND huyện Lạc Thuỷ “Sau khi tiếp nhận hồ sơ, ngày 26/1/2022, Hội đồng xác định mức độ khuyết tật xã Yên Bồng đã họp kết luận khuyết tật và mức độ khuyết tật của các trường hợp thuộc xã Yên Bồng trong đó có hồ sơ của ông Phạm Văn Ngọ. Căn cứ Biên bản họp ngày 26/1/2022, Hội đồng xác định mức độ khuyết tật xã Yên Bồng đã kết luận trường hợp Ông Phạm Văn Ngọ là khuyết tật, nhưng chưa cấp Giấy chứng nhận khuyết tật… Đến ngày 17/2/2022, hồ sơ của ông Phạm Văn Ngọ chưa hoàn thiện, nên Hội đồng xác định mức độ khuyết tật xã Yên Bồng chưa có văn bản đề nghị kèm hồ sơ của đối tượng gửi Phòng Lao động -Thương binh và Xã hội để thẩm định trình UBND huyện quyết định”.
Giấy Xác nhận khuyết tật số 159/GXNKT được UBND xã Yên Bồng cấp vào ngày 26/11/2021.
Cho rằng báo cáo của UBND huyện Lạc Thủy không đúng sự thật, ông Phạm Văn Bình bức xúc cho biết: “Thực tế là gia đình tôi đã làm đơn ngay khi cụ Ngọ bị tai biến giữa trung tuần tháng 10/2019, chứ không phải 28/10/2020 như báo cáo của huyện nêu. Cứ cho rằng tháng 10/2020, gia đình mới có đơn, vậy tại sao tận tháng 6/2021 (sau 08 tháng) ông Hồ Thanh Chương -Nguyên công chức Lao động Thương binh xã Yên Bồng mới hướng dẫn gia đình làm thủ tục pháp lý và tại sao thủ tục xác định mức độ khuyết tật kéo dài tới hơn 1 năm?”
Cũng theo ông Bình, sau hơn 1 năm xác định mức độ khuyết tật, cụ Phạm Văn Ngọ đã được UBND xã Yên Bồng cấp giấy Xác nhận khuyết tật số 159/GXNKT ngày 26/11/2021. Tuy nhiên, Phó Chủ tịch UBND huyện Lạc Thủy Nguyễn Ngọc Vân lại báo cáo ngày 26/1/2022 mới tiếp nhận được hồ sơ, đến ngày 17/2/2022 hồ sơ chưa hoàn thiện(!?).
Thiết nghĩ, Sở LĐ-TB&XH tỉnh Hòa Bình, UBND tỉnh Hòa Bình cần thanh tra làm rõ việc thực thi công vụ của Phòng LĐ-TB&XH, UBND huyện Lạc Thủy để chấm dứt tình trạng tắc trách của công chức, gây bức xúc cho người dân.
PV
