Trong căn phòng trang trí bằng những chiếc nón, những chiếc túi vải rất bắt mắt, Nguyễn Tuấn Tú* đang cặm cụi vẽ những bông hoa nhỏ xinh, lên những chiếc túi, cùng làm với Tuấn Anh, còn có em H và Ng cũng là trẻ tự kỷ.
Chị Nhung mẹ của Tú kể “Cháu bị chậm phát triển, mất năng lực tập chung nên không thể đi học được, ở nhà cháu suốt ngày chỉ xem tivi. Vợ chồng chúng tôi rất lo, ngay khi được biết Doanh nghiệp xã hội SafeViet có mô hình dạy nghề cho người khuyết tật, tôi đến xin cho cháu theo học mà bụng cũng rất lo. Lo không biết họ có nhận con mình không, lo cháu có biết làm không. Nào ngờ các cô chú dạy rất tận tình, cháu lại yêu thích công việc vẽ vời nên rất hứng thú, đến nay cháu được nhận vào Doanh nghiệp, được đã ngội về nơi ở và ăn trưa, hàng tháng cháu được trả lương theo sản phẩm nên cháu rất vui”
Theo số liệu do Tổng cục Thống kê công bố đầu năm 2019, Việt Nam hiện có khoảng 6,2 triệu người khuyết tật từ 2 tuổi trở lên, trong đó khoảng 1 triệu người tự kỷ. Ước tính, cứ 100 trẻ sinh ra thì có một trẻ mắc rối loạn phổ tự kỷ. Trong vòng 15 năm trở lại đây, số lượng trẻ tự kỷ tại Việt Nam đã tăng đáng kể và trở thành một vấn đề xã hội rất đáng lưu tâm.
Bức tranh đó càng có thêm những gam màu tối tăm đáng báo động, khi tỷ lệ trẻ em mắc chứng này ước tính lên tới 1% số trẻ sinh ra. Số lượng trẻ tự kỷ tăng nhanh, khi chỉ từ năm 2000 đến năm 2007 đã nhân lên tới 50 lần. Cũng theo thống kê, tự kỷ chiếm 30% số trẻ mắc các khuyết tật học đường.
Thống kê cũng cho thấy, những bất thường của rối loạn phổ tự kỷ gây ảnh hưởng kéo dài suốt đời đến các chức năng cá nhân, gây suy giảm chất lượng sống, suy giảm nguồn nhân lực lao động kéo theo gánh nặng kinh tế lâu dài cho cả gia đình và xã hội.
Các chuyên gia ước tính, hơn 1 triệu trẻ tự kỷ sẽ kéo theo 8 triệu người bị ảnh hưởng trực tiếp. Không chỉ có vậy, mỗi năm sẽ có một con số không nhỏ trẻ tự kỷ bước vào tuổi trưởng thành.
Đặc biệt, khi các em đến tuổi dậy thì, phụ huynh phải đối mặt với rất nhiều vấn đề nan giải. Phần lớn trong số họ phải đối diện với một tương lai mờ mịt khi người thân ngày càng già yếu, chi phí chăm sóc ngày một tăng cao, ít có khả năng lao động để tự nuôi sống bản thân. Tương lai của họ sẽ ra sao, khi cha mẹ không còn nữa cũng là một vấn đề an sinh xã hội gây nhức nhối.
Mỗi trẻ em sinh ra đều có quyền được yêu thương, được học tập và phát triển. Trẻ tự kỷ không nằm ngoài điều đó, các em không phải là gánh nặng, mà chính là một phần của xã hội chúng ta, những con người có tiềm năng, có khả năng đóng góp nếu được trao cơ hội phù hợp. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nhiều trẻ tự kỷ và gia đình vẫn gặp phải vô vàn khó khăn, từ nhận thức xã hội, giáo dục đặc biệt đến các chính sách hỗ trợ.
Người khuyết tật có một số khả năng đặc biệt mà người bình thường không có được. Vấn đề là làm thế nào để khuyến khích trẻ phát triển các khả năng đặc biệt ấy để sau này các cháu tự lo được cuộc sống, có nghề nghiệp ổn định.
Một buổi tư vấn và trị liệu tâm lý của tổ chức Rồng xanh với các em tự kỷ
Việc hướng nghiệp cho trẻ em tự kỷ phụ thuộc rất lớn vào nhận thức của chính các phụ huynh. Hiện nay, nhiều bậc phụ huynh vẫn chưa định lượng được con mình đang ở đâu. Họ áp đặt cho con em mình, thí dụ, phải học hết chương trình cấp 3. Trong khi, điều quan trọng là họ phải biết con em mình có hòa nhập được không.
Anh Trần Quốc Nam- Giám đốc Doanh nghiệp SafeViet cho biết “Theo tôi, việc hướng nghiệp cho các bạn ở giai đoạn nào sẽ vô cùng quan trọng. Đã hướng nghiệp thì phải xác định rõ: Phải có nghề để các con có thể làm được trong tương lai và sống được bằng chính nghề đó. Tại Doanh nghiệp xã hội SafeViet việc đào tạo nghề cho các cháu theo công đoạn cụ thể. Từ những việc đơn giản, nhỏ nhặt đến việc cần sự tỷ mỉ. Giá trị lớn nhất của hướng nghiệp và đào tạo là phải giúp các em đứng vững được bằng nghề.”
Bên cạnh đó Doanh nghiệp đã chủ động liên kết với tổ chức Rồng xanh (Blue Dragon Children’s Foundation) thực hiện các tham vấn và trị liệu tâm lý cho các cháu hàng tuần, Việc tham vấn và trị liệu tâm lý cho các em, giúp cho các em tháo gỡ những khó khăn, giải tỏa cảm xúc tiêu cực và thay đổi suy nghĩ, hành vi sau các buổi tham vấn và trị liệu tâm lý việc các em có được chính là cải thiện sức khỏe tinh thần, nâng cao khả năng ứng phó với căng thẳng, sang chấn, các rối loạn như trầm cảm, lo âu và giúp thân chủ sống một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Anh Nam nhấn mạnh “Sau quá trình dạy nghề, các cháu thành thạo và yêu thích nghề có thể ở lại Doanh nghiệp làm việc hoặc quay trở lại cuộc sống, mơ ước của tôi là phối kết hợp với các đon vị, tổ chức có tư cách pháp nhân, có uy tín để dạy các kỹ năng như kỹ năng giao tiếp, thậm chí dạy các cháu đi chợ, nấu ăn…để các cháu hoàn toàn sống tự lập, tự chủ được, khi ấy các em mới không còn là một gánh nặng cho gia đình.”
Nhật Nam
Tên và hình ảnh của nhân vật đã được sự chấp thuận của gia đình.
