Theo các chuyên gia nhận định hệ thống an sinh xã hội với các chính sách bảo hiểm, trợ cấp xã hội vẫn sẽ là một trong những công cụ hữu ích để bình ổn kinh tế, xã hội.
Các chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế cũng đã cho thấy vai trò quan trọng khi đã phần nào đã hỗ trợ gánh nặng với Chính phủ trong giải quyết khủng hoảng do dịch bệnh trong năm 2020 vừa qua, có khoảng 14 triệu người dân đã nhận được trợ cấp từ gói hỗ trợ khẩn cấp khi gặp khó khăn do dịch COVID-19. Bước sang năm 2021, hệ thống an sinh xã hội với các chính sách bảo hiểm, trợ cấp xã hội được các chuyên gia nhận định sẽ vẫn là một trong những công cụ hữu ích để bình ổn xã hội, góp phần cải thiện đời sống cho người dân.
Theo thống kê của các Trung tâm dịch vụ việc làm 63 tỉnh, thành phố, trong năm 2020 cả nước có hơn 1 triệu người đến nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp, tăng 32,3% so với năm 2019. Khoảng 1,06 triệu người đã có quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp, với tổng số tiền trợ cấp là 18.200 tỷ đồng (mức hưởng bình quân là trên 3 triệu đồng/người/tháng). Khoản tiền bảo hiểm thất nghiệp này đã giúp hơn 1 triệu người lao động bị mất việc làm vì COVID-19 có thể trang trải cuộc sống trong thời gian khó khăn.
Môt số địa phương đã trao tiền hỗ trợ cho hộ nghèo, người có công với cách mạng, đối tượng bảo trợ xã hội.
Chính phủ cũng triển khai gói hỗ trợ khẩn cấp cho hơn 1 triệu lao động với kinh phí hơn 1.027 tỷ đồng đối với những lao động không được hưởng bảo hiểm thất nghiệp. Những người lao động được hỗ trợ là lao động tạm hoãn hợp đồng, nghỉ việc không hưởng lương; lao động không có giao kết hợp đồng bị mất việc; lao động bị chấm dứt hợp đồng không đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp. Như vậy, ngoài chính sách bảo hiểm thất nghiệp, Chính phủ đã kịp thời ban hành gói trợ cấp xã hội để hỗ trợ người lao động vượt qua khó khăn.
Không chỉ hướng đến lao động bị mất việc, gói chính sách trợ cấp khẩn cấp còn hướng đến những đối tượng khác như hộ nghèo, cận nghèo… Gần 8 triệu người nghèo, hơn 1 triệu người có công với cách mạng, hơn 2,8 triệu đối tượng bảo trợ xã hội cũng đã nhận được trợ cấp do gặp khó khăn vì COVID-19.
Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trở thành trụ cột chính trong hệ thống an sinh xã hội, đặc biệt là bảo hiểm xã hội tự nguyện theo tinh thần Nghị quyết 28 chỉ trong 2 năm 2019-2020 đã phát triển mới khoảng 750.000 người, gấp 3 lần 10 năm trước đây. Đến nay, trên 90% dân số đã tham gia bảo hiểm y tế, tăng gấp 12,7 lần so với năm 1995. Hệ thống dịch vụ xã hội được cải thiện, cơ bản bảo đảm quyền học tập, y tế, nhà ở, nước sạch và thông tin truyền thông của nhân dân…
Theo Tiến sỹ Chang-Hee Lee, việc Chính phủ Việt Nam đã triển khai nhóm giải pháp đầu tiên nhằm cung cấp hỗ trợ khẩn cấp bằng hình thức trợ cấp tiền mặt là những nỗ lực rất đáng khen ngợi. Những hệ thống bảo trợ xã hội thực sự đóng vai trò quan trọng trong mọi biện pháp ứng phó khủng hoảng, giải quyết ba khía cạnh chính của đại dịch và những tác động về kinh tế và xã hội mà đại dịch gây nên.
Trong năm 2021, tác động của đại dịch COVID-19 tiếp tục tiềm ẩn nhiều nguy cơ bất ổn về tài chính, tiền tệ toàn cầu, tăng trưởng kinh tế thế giới có khả năng chậm hơn giai đoạn trước, do đó an sinh xã hội sẽ tiếp tục là công cụ bình ổn kinh tế và xã hội. Cú sốc do đại dịch có thể sẽ gây tác động nghiêm trọng về kinh tế và xã hội trong dài hạn, điều này đòi hỏi phải hành động nhanh chóng và phải có các chính sách kinh tế-xã hội quyết liệt.
Người dân thôn Đại Bái, xã Đại Thịnh (Mê Linh) phấn khởi đón nhận tiền hỗ trợ từ gói an sinh xã hội.Các chuyên gia của WB cho rằng dần dần Việt Nam sẽ phải chi ngân sách nhiều hơn cho hệ thống an sinh xã hội, bao gồm cả mạng lưới cơ sở trợ giúp xã hội, cho bảo hiểm xã hội khi dân số già đi và tỷ lệ bao phủ mở rộng cho các chương trình lao động tích cực mà chi ngân sách hiện đang ở mức thấp. Việt Nam sẽ cần phải phát triển cách thức tài trợ cho hệ thống an sinh xã hội, nếu Chính phủ dự định đưa khu vực phi chính thức tham gia nhiều hơn vào các chương trình phòng ngừa.
Trong năm 2021, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội cũng sẽ tiếp tục tập trung phát triển hệ thống an sinh xã hội toàn diện, tiến tới mục tiêu bao phủ toàn dân; thực hiện đồng bộ, hiệu quả các chính sách an sinh xã hội, phúc lợi xã hội; tiếp tục cải thiện, nâng cao đời sống người có công, người nghèo, đối tượng yếu thế trong xã hội, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển nhanh và bền vững.
Khó khăn do COVID-19 khiến người lao động nhìn nhận rõ những rủi ro và hiểu hơn tầm quan trọng của an sinh xã hội. Thực tế cho thấy năm 2020 mặc dù còn nhiều khó khăn, người lao động bị giảm thu nhập nhưng vẫn là một năm thành công trong việc phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện, người dân quan tâm nhiều hơn đến việc bảo vệ họ trước những rủi ro. Năm 2021 sẽ là năm bắt đầu cho những mục tiêu của giai đoạn mới. Cuộc khủng hoảng vì đại dịch COVID-19 vừa là thách thức nhưng cũng là cơ hội để mở rộng hệ thống an sinh xã hội, phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế… trong năm nay.
Trong năm 2021, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đặt ra mục tiêu: Số người tham gia bảo hiểm xã hội đạt khoảng 35,2% so với lực lượng lao động trong độ tuổi (vượt 0,2% so với chỉ tiêu tại Nghị quyết số 28). Số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp đạt khoảng 28,5% so với lực lượng lao động trong độ tuổi, (vượt 0,5% so với chỉ tiêu tại Nghị quyết số 28). Số người tham gia bảo hiểm y tế đạt tỷ lệ khoảng 91,58% dân số./.
Theo Tạp chí điện tử Lao động và Xã hội
