Trường Tiểu học Long Biên và công tác “ươm mầm xanh”, góp phần đào tạo ra những chủ nhân tương lai của đất nước
Có thể chúng ta thường biết đến câu nói nổi tiếng của Tổng thống Nam Phi Nelson Mandla: “Để phá hủy bất kỳ quốc gia nào không cần phải sử dụng đến bom nguyên tử hoặc tên lửa tầm xa, chỉ cần hạ thấp chất lượng giáo dục và cho phép gian lận trong các kỳ thi của sinh viên, bệnh nhân sẽ chết dưới bàn tay của bác sĩ của nền giáo dục đó, các tòa nhà sụp đổ dưới bàn tay của các kỹ sư của nền giáo dục đó. Tiền bị mất trong tay các nhà kinh tế và kế toán của nền giáo dục đó và nhân loại chết dưới bàn tay của các học giả tôn giáo của nền giáo dục đó. Công lý bị mất trong tay của các thẩm phán của nền giáo dục đó và sự sụp đổ của giáo dục là sự sụp đổ của một quốc gia”.
Hay chúng ta có thể đã từng nghe một câu khẳng định về có 3 yếu tố để phát triển đất nước đó chính là giáo dục, giáo dục và giáo dục. Cũng như câu chuyện của Thủ tướng Lý Quang Diệu trong chuyến thăm Việt Nam đã từng nhấn mạnh: “Nếu thắng trong cuộc đua giáo dục, sẽ thắng trong phát triển kinh tế”….
Qua đó, chúng ta có thể thấy rằng, vị trí, vai trò của giáo dục đối với mỗi quốc gia, dân tộc có tầm quan trọng như thế nào. Và trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước, giữ nước và xây dựng, phát triển đất nước, chúng ta cũng nhận thức được rất sớm ý nghĩa của giáo dục mang lại; những giá trị về sức mạnh và bài học, tầm quan trọng của giáo dục trong từng bối cảnh, giai đoạn. Nó có thể bảo vệ đất nước, thúc đẩy đất nước phát triển, tạo nên sự tiến bộ nhưng đồng thời nó cũng có thể tàn phá, hủy hoại một dân tộc, một quốc gia.
Trong thời đại ngày nay, cùng bối cảnh hội nhập sâu rộng, sự phát triển của kinh tế, xã hội, khoa học công nghệ… vai trò của giáo dục lại càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Nhất là, với quan điểm lấy dân làm gốc của Đảng và Nhà nước ta đòi hỏi mỗi công dân không chỉ tham gia vào các lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội mà còn phải có trình độ học vấn, các kỹ năng cơ bản, nâng cao cùng tư duy khoa học và nền tảng đạo đức vững chắc để đóng góp hiệu quả cho sự phát triển chung của đất nước.
Nhà trường luôn cố gắng làm tốt công tác đảng, công tác chính quyền đặc biệt là công tác nhân sự để thực hiện hiệu quả các Nghị quyết, chương trình hành động, kế hoạch giáo dục….
Chính vì lẽ đó mà ngay sau khi giành chính quyền, một trong những việc cần làm ngay của Đảng và Nhà nước ta đó chính ta bình dân học vụ. Và ngay trong buổi họp đầu tiên của Hội đồng Chính phủ ngày 3/9/1945 (sau ngày đọc bản tuyên ngôn độc lập 1 ngày), Chủ tịch Hồ Chí Minh đề ra sáu việc cấp bách và chống nạn mù chữ xếp thứ hai, chỉ sau nạn đói. Bác nói: “Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu. Vì vậy, tôi đề nghị mở một chiến dịch chống nạn mù chữ”. Và nay, Đảng và Nhà nước ta tiếp tục một lần nữa triển khai hoạt động này đó là bình dân học vụ số với mục tiêu là xóa mù số cho toàn dân thông qua việc phổ cập tri thức cơ bản về chuyển đổi số cho toàn dân để góp phần đạt được “mục tiêu kép là vừa phát triển chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, vừa hình thành các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam có năng lực đi ra toàn cầu, như mục tiêu cơ bản được nêu trong Quyết định 749/QĐ-TTg ngày 03/06/2020 của Thủ tướng Chính phủ: Phê duyệt “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030″…
Cũng có thể thấy, từ khi thành lập nước đến nay, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về giáo dục (Người chỉ rõ vai trò của cả người dạy lẫn người học, cụ thể của từng cấp học….) vẫn luôn giữ nguyên những giá trị và được Đảng, Nhà nước vận dụng sáng tạo, lồng ghép trong các chương trình hành động, trong các giai đoạn cụ thể với những mục tiêu đáp ứng được thực tiễn, bối cảnh xã hội trong từng thời kỳ.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra rằng mục tiêu của giáo dục là đào tạo con người toàn diện, phát huy tối đa năng lực vốn có, giúp họ trở thành những người hữu ích cho đất nước. Người nhấn mạnh: “Học để làm việc, làm người, làm cán bộ, để phụng sự đoàn thể, giai cấp và Nhân dân, Tổ quốc và nhân loại” hay “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội phải có những con người xã hội chủ nghĩa, tức là phải có những người có đạo đức xã hội chủ nghĩa. Đạo đức xã hội chủ nghĩa không phải ở đâu cũng biểu hiện giống nhau. Ở nước ta, đạo đức xã hội chủ nghĩa là cần kiệm xây dựng nước nhà. Mọi người thi đua học tập theo cách xã hội chủ nghĩa, lao động theo xã hội chủ nghĩa, có đạo đức xã hội chủ nghĩa…”. Giáo dục không chỉ trang bị tri thức mà còn giúp con người rèn luyện tư tưởng, tu dưỡng đạo đức cách mạng và củng cố niềm tin vững chắc. Bác Hồ cũng từng khẳng định: “Hiền dữ đâu phải là tính sẵn, phần nhiều do giáo dục mà nên”, từ đó cho thấy tầm quan trọng của giáo dục trong việc hình thành nhân cách, đạo đức, chuyên môn, kỹ năng, nghiệp vụ… đối với mỗi con người, cá nhân trong xã hội.
Cùng với đó, Đảng và Nhà nước ta cũng luôn xác định giáo dục là quốc sách hàng đầu, nhấn mạnh vai trò của thế hệ trẻ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “Cái mầm có xanh thì cây mới vững, cái búp có xanh thì lá mới tươi quả mới tốt, con trẻ có được nuôi dưỡng giáo dục hẳn hoi thì dân tộc mới tự cường tự lập”. Trong nhiều bức thư gửi thiếu nhi, Người luôn căn dặn rằng bên cạnh vui chơi, các em cần chăm lo học tập, rèn luyện đạo đức, phát triển toàn diện Đức, Trí, Thể, Mỹ. Vì vậy, Bác khẳng định: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”.
Học sinh được tham gia các hoạt động ngoại khóa; tìm hiểu thực tế; trải nghiệm, kỹ năng sống ngoài Nhà trường….
Trên tinh thần đó, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều nghị quyết, chính sách về giáo dục, dành nhiều sự quan tâm, không ngừng đổi mới và đầu tư nhiều nguồn lực; khẳng định rõ định hướng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục bên cạnh các triết lý và tư tưởng Hồ Chí Minh. Các chính sách giáo dục luôn bám sát thực tiễn, lấy người học làm trung tâm; thể hiện rõ vai trò của người dạy và người học; tầm quan trọng và sự liên kết, mối quan hệ chặt chẽ của 3 môi trường giáo dục là gia đình – nhà trường và xã hội; hướng tới việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, có trình độ, kỹ năng đồng thời có phẩm chất… để đáp ứng đầy đủ các yêu cầu phát triển đất nước trong thời kỳ mới, qua các giai đoạn chuyển biến, vươn mình, để bước vào kỷ nguyên mới – kỷ nguyên của sự phát triển giàu mạnh, thịnh vượng, hùng cường, văn minh…
Nhà trường luôn quan tâm, phối hợp để đảm bảo 3 môi trường giáo dục liên kết chặt chẽ, hiệu quả đảm bảo sự toàn diện, thuận lợi cho học sinh phát triển
Bên cạnh đó, nhìn từ thế giới, chúng ta càng biết đến những giá trị, triết lý của giáo dục để học tập, tiếp nhận những tinh hoa và áp dụng một cách hài hòa, sáng tạo vào nền giáo dục nước nhà. Chúng ta nhận thức được những cái cần và phù hợp trong từng giai đoạn phát triển của đất nước cũng như bối cảnh của quốc tế để có những thay đổi mang tính hiệu quả.
Từ đó, mỗi công dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, ngoài việc nuôi dưỡng tâm hồn, rèn luyện tính cách đạo đức, tiếp nhận tri thức thì được giáo dục toàn diện còn giúp mọi người hiểu được giá trị của bản thân, cốt lõi của tinh thần dân tộc, những giá trị nền tảng của đất nước; trở thành những con người vừa hồng, vừa chuyên đảm bảo đủ đức, đủ tài, toàn diện đáp ứng được đầy đủ yêu cầu của xã hội, đất nước. Qua đó, từng bước hiện thực hóa các mục tiêu của Đảng và Nhà nước đã đề ra như mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”…
Có thể thấy, những giá trị của giáo dục mang lại là những điều không thể bàn cãi và càng trở nên có giá trị hơn khi sự phát triển và hội nhập nhanh cũng đưa ra những thách thức về câu chuyện gìn giữ được bản sắc dân tộc; hòa nhập nhưng không được hòa tan. Đặc biệt là việc tạo ra những con người vừa có đức, vừa có tài, có trình độ, chuyên môn cao lại có năng lực, phẩm chất, bản lĩnh chính trị vững vàng.
Tất nhiên, để có thể có những kết quả tốt, thành tựu như mong muốn, giáo dục hiện nay cần không ngừng thay đổi, sáng tạo với những giải pháp mới trên nền tảng kế thừa và phát huy những giá trị cốt lõi, tinh hoa của truyền thống thay vì xóa bỏ hay thay thế các giá trị đã được chứng minh, khẳng định. Giáo dục cũng cần đánh giá lại các giải pháp của các giai đoạn, các kế hoạch, cải cách đã thực hiện để có những bài học, từ đó đổi mới toàn diện, thực chất, hiệu quả hơn; đồng thời cần quan tâm nhiều hơn về nhân lực, vật lực đặc biệt là nhân lực cần được chú trọng….
Nhà trường cũng luôn quan tâm đến đời sống tinh thần, thể dục thể thao và trách nhiệm xã hội
Bởi vậy, cần khẳng định vị trí, vai trò của giáo dục không chỉ là phương tiện nâng cao dân trí, cơ sở hình thành nhân cách, tu dưỡng đạo đức, phát triển kinh tế… mà còn là nền tảng quan trọng để bảo vệ tư tưởng của Đảng. Việc gìn giữ và phát huy tư tưởng cách mạng không chỉ là nhiệm vụ của ngày hôm nay mà còn là trách nhiệm lâu dài trong tương lai. Và thế hệ trẻ chính là những người nắm giữ tương lai ấy, và những nhà giáo, môi trường giáo dục chính là nền tảng giúp họ vững bước trên con đường xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và phát triển đất nước.
Tâm Vũ
* Bài dự thi Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng năm 2025
