(ĐHVO). Người khuyết tật là đối tượng yếu thế trong xã hội và cần được xã hội chung tay giúp đỡ, bảo vệ. Tuy nhiên, hiện nay có một số đối tượng, thậm chí là người thân trong gia đình của người khuyết tật lợi dụng việc này để khai báo gian dối về mức độ khuyết tật nhằm trục lợi. Những người này sẽ bị xử lý vi phạm hành chính nếu thực hiện hành vi trái pháp luật này.
Căn cứ pháp lý:
-Luật Người Khuyết tật 2010;
-Nghị định 28/2012/NĐ-CP hướng dẫn Luật Người khuyết tật;
-Nghị định 130/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo trợ, trợ giúp xã hội và trẻ em.
Các mức độ khuyết tật
Theo quy định của pháp luật hiện hành, hiện nay, có 3 mức độ khuyết tật như sau:
– Người khuyết tật đặc biệt nặng là những người do khuyết tật dẫn đến mất hoàn toàn chức năng, không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động đi lại, mặc quần áo, vệ sinh cá nhân và những việc khác phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hàng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn;
Người khuyết tật đặc biệt nặng khi được Hội đồng giám định y khoa kết luận không còn khả năng tự phục vụ hoặc suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
– Người khuyết tật nặng là những người do khuyết tật dẫn đến mất một phần hoặc suy giảm chức năng, không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được một số hoạt động đi lại, mặc quần áo, vệ sinh cá nhân và những việc khác phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hàng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc;
Người khuyết tật nặng khi được Hội đồng giám định y khoa kết luận có khả năng tự phục vụ sinh hoạt nếu có người, phương tiện trợ giúp một phần hoặc suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80%.
– Người khuyết tật nhẹ là người khuyết tật không thuộc trường hợp quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 Điều này;
Người khuyết tật nhẹ khi được Hội đồng giám định y khoa kết luận có khả năng tự phục vụ sinh hoạt hoặc suy giảm khả năng lao động dưới 61%.
Thủ tục xác định mức độ khuyết tật
Căn cứ Điều 18 Luật Người khuyết tật 2010, thủ tục xác định mức độ khuyết tật như sau:
– Khi có nhu cầu xác định mức độ khuyết tật, người khuyết tật hoặc người đại diện hợp pháp của người khuyết tật gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người khuyết tật cư trú.
– Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận đơn đề nghị xác định mức độ khuyết tật, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm triệu tập Hội đồng xác định mức độ khuyết tật, gửi thông báo về thời gian xác định mức độ khuyết tật cho người khuyết tật hoặc người đại diện hợp pháp của họ.
– Hội đồng xác định mức độ khuyết tật tổ chức việc xác định mức độ khuyết tật, lập hồ sơ xác định mức độ khuyết tật và ra kết luận.
– Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày có kết luận của Hội đồng xác định mức độ khuyết tật, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã niêm yết và thông báo công khai kết luận của Hội đồng xác định mức độ khuyết tật và cấp giấy xác nhận khuyết tật.
Từ thủ tục trên, hành vi gian dối trong việc xác định mức độ khuyết tật có thể được thực hiện bởi chính người khuyết tật, gia đình của người khuyết tật, Hội đồng xác định mức độ khuyết tật, Chủ tịch UBND cấp xã.
Đây là một trong các hành vi bị nghiêm cấm theo Khoản 7 Điều 14 Luật Người khuyết tật 2010 “Gian dối trong việc xác định mức độ khuyết tật, cấp giấy xác nhận khuyết tật.”
Vi phạm về xác định mức độ khuyết tật và mức xử phạt theo quy định của pháp luật
Căn cứ theo Điều 17 Nghị định 130/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo trợ, trợ giúp xã hội và trẻ em về vi phạm về xác định mức độ khuyết tật, đối với từng hành vi vi phạm dưới đây sẽ bị xử phạt như sau:
“1. Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Thực hiện không đầy đủ trách nhiệm của thành viên Hội đồng xác định mức độ khuyết tật;
b) Thực hiện không đầy đủ phương pháp xác định mức độ khuyết tật, xác định lại mức độ khuyết tật.
2. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Không thực hiện trách nhiệm của thành viên Hội đồng xác định mức độ khuyết tật;
b) Không thực hiện phương pháp xác định mức độ khuyết tật, xác định lại mức độ khuyết tật.
3. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Lợi dụng việc xác định mức độ khuyết tật để trục lợi;
b) Từ chối xác định lại mức độ khuyết tật mà không có lý do chính đáng;
c) Gian dối trong việc xác định mức độ khuyết tật, cấp giấy xác nhận mức độ khuyết tật.
4. Biện pháp khắc phục hậu quả:
a) Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm tại điểm a khoản 3 Điều này;
b) Buộc nộp lại giấy xác nhận mức độ khuyết tật đối với hành vi vi phạm tại điểm c khoản 3 Điều này.”
Như vậy:
– Đối với Hội đồng xác định mức độ khuyết tật, nếu không thực hiện đúng và đầy đủ nghĩa vụ của mình thì sẽ bị phạt tiền từ 500 nghìn đồng đến 5 triệu đồng.
– Đối với người khuyết tật hoặc gia đình người khuyết tật, nếu lợi dụng việc xác định mức độ khuyết tật để trục lợi hoặc gian dối trong việc xác định mức độ khuyết tật thì sẽ bị phạt tiền từ 3 triệu đồng đến 5 triệu đồng.
Ngoài ra, bên cạnh mức phạt tiền, người thực hiện hành vi vi phạm còn phải nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do hành vi gây ra và nộp lại giấy xác nhận mức độ khuyết tật.
Vậy nên, trong việc xác định mức độ khuyết tật, cá nhân, tổ chức cần phải kê khai một cách trung thực, chi tiết, cụ thể, không được kê khai gian dối nhằm thực hiện hành vi bất chính; nếu thực hiện hành vi vi phạm thì sẽ bị xử lý theo đúng quy định của pháp luật.
Nguyễn Hoa
