Sáng 13/10, tại Trường THCS Trần Đăng Ninh (Ninh Bình), Bảo tàng tỉnh phối hợp với ngành giáo dục tổ chức chương trình trải nghiệm “Kinh đô Hoa Lư – vang vọng mãi ngàn năm”. Hoạt động nằm trong chuỗi “Đưa hiện vật bảo tàng xuống trường học”, giúp học sinh tiếp cận di sản một cách sinh động, khơi dậy niềm tự hào và ý thức gìn giữ văn hóa dân tộc.
Các em học sinh được nghe kể những câu chuyện văn hóa được truyền tải qua chính các hiện vật bảo tàng.
Tỉnh Ninh Bình ngày nay được hình thành trên cơ sở sáp nhập ba vùng đất cổ Hà Nam – Nam Định – Ninh Bình, nơi hội tụ bề dày lịch sử, văn hóa và truyền thống khoa bảng của vùng châu thổ sông Hồng. Từ hàng nghìn năm trước, nơi đây đã được coi là cái nôi của văn hóa Việt, nơi kết tinh những giá trị từ thời đồ đá, đồ đồng đến văn minh Đại Việt.
Từ thế kỷ X, Hoa Lư (Ninh Bình) được vua Đinh Tiên Hoàng chọn làm kinh đô, mở ra kỷ nguyên độc lập tự chủ của dân tộc. Sang thế kỷ XIII, vùng Thiên Trường (Nam Định) là quê hương của vương triều Trần – nơi sản sinh những chiến công oanh liệt ba lần đánh thắng quân Mông – Nguyên. Trước khi sáp nhập, mỗi Tỉnh có một điểm mạnh: Hà Nam trọng điểm phát triển công nghiệp, Ninh Bình ưu tiên phát triển du lịch, đặc biệt du lịch tâm linh, còn Nam Định vẫn luôn giữ vững là lá cờ đầu trong giáo dục.
Trên nền di sản lịch sử – văn hóa ấy, chương trình “Kinh đô Hoa Lư – vang vọng mãi ngàn năm” mang đến cho học sinh những trải nghiệm sống động, khi các em được tận mắt chiêm ngưỡng, tìm hiểu và nghe kể những câu chuyện văn hóa được truyền tải qua chính các hiện vật bảo tàng. Những viên ngói cổ, con vịt đất nung, mảnh gốm trang trí, đồ gốm men nâu… trở thành “chứng nhân” của lịch sử, giúp bài học trên lớp bước ra đời thực.
Bà Vũ Thị Thư, Phó Giám đốc Bảo tàng tỉnh Ninh Bình.
Bà Vũ Thị Thư, Phó Giám đốc Bảo tàng tỉnh Ninh Bình cho biết: “Chương trình nhằm tạo cơ hội để học sinh tiếp cận trực tiếp với di sản văn hóa, qua đó hiểu hơn về lịch sử dân tộc. Thông qua những câu chuyện và hiện vật, chúng tôi mong muốn khơi dậy trong các em niềm tự hào, tình yêu quê hương và ý thức gìn giữ, phát huy giá trị di sản. Đây cũng là một hình thức giáo dục trải nghiệm sáng tạo, góp phần bồi đắp đạo lý ‘uống nước nhớ nguồn’ cho thế hệ trẻ.”
Em Trần Nguyệt Ánh, học sinh lớp 8A2 Trường THCS Trần Đăng Ninh.
Những giờ học lịch sử vốn khô khan bỗng trở nên sinh động, đầy cảm xúc. Em Trần Nguyệt Ánh, học sinh lớp 8A2 Trường THCS Trần Đăng Ninh bày tỏ: “Con rất tự hào khi được trải nghiệm chương trình và nghe các cô chú từ Bảo tàng Ninh Bình giới thiệu và kể chuyện về những hiện vật quý. Con ấn tượng nhất với những viên ngói cổ, những con vịt đất nung – chúng giúp con hiểu thêm về lịch sử, về những giá trị văn hóa của dân tộc mình. Sau buổi hôm nay, con muốn tìm hiểu nhiều hơn về lịch sử và di sản quê hương để trân trọng, giữ gìn những điều tốt đẹp ấy. Con mong trường mình cũng sẽ tổ chức thêm nhiều buổi ý nghĩa như thế này.”
Cô Trần Thị Hương, Hiệu trưởng Trường THCS Trần Đăng Ninh.
Không chỉ mang đến cảm xúc cho học sinh, hoạt động này còn mở ra hướng tiếp cận mới trong công tác giảng dạy và giáo dục giá trị truyền thống. Cô Trần Thị Hương, Hiệu trưởng Trường THCS Trần Đăng Ninh, khẳng định: “Chương trình ‘Bảo tàng đến trường học’ thực sự rất ý nghĩa và thiết thực, góp phần đổi mới phương pháp dạy học, nhất là với các môn Lịch sử và Địa lý. Thông qua những hiện vật chân thực, sinh động, các bài học trở nên gần gũi, giúp học sinh hiểu sâu hơn về truyền thống hào hùng của dân tộc, nuôi dưỡng lòng tự hào và ý thức gìn giữ di sản văn hóa.”
Cô Hương cũng cho biết, thời gian tới, nhà trường sẽ tiếp tục đẩy mạnh giáo dục di sản trong nhà trường thông qua nhiều hình thức phong phú.
“Học sinh và giáo viên nhà trường đang tích cực chuẩn bị tham gia cuộc thi Sáng tạo Khoa học – Kỹ thuật và Nghệ thuật do Sở Giáo dục và Đào tạo Ninh Bình tổ chức, với đề tài ‘Dòng chảy di sản văn hóa Trần trong công cuộc đô thị hóa tỉnh Ninh Bình – giáo dục cộng đồng trong phát huy di sản thời kỳ hội nhập và chuyển đổi số’. Ngoài ra, chúng tôi sẽ lồng ghép nội dung giới thiệu di sản vào các buổi sinh hoạt dưới cờ, câu lạc bộ, tiết học trải nghiệm và giáo dục địa phương để giúp học sinh thêm yêu quê hương, trân trọng truyền thống dân tộc,” cô Hương nói.
Một số hình ảnh tại chương trình:
Từ những hiện vật nhỏ bé nhưng chứa đựng giá trị lịch sử to lớn, các em học sinh đã được sống trong không gian văn hóa – lịch sử sinh động, được “chạm tay” vào di sản của cha ông. Qua đó, mỗi em có thêm một bài học về lòng tự hào dân tộc, trách nhiệm với quá khứ và tương lai đất nước.
Chuyên đề “Kinh đô Hoa Lư – vang vọng mãi ngàn năm” vì thế không chỉ là một buổi học ngoại khóa, mà còn là một hành trình kết nối giữa bảo tàng và trường học, giữa quá khứ và hiện tại – nơi những giá trị di sản được trao truyền, lan tỏa trong tâm hồn thế hệ trẻ hôm nay.
Song Hồng
