Thực hiện Nghị quyết số 116/NQ-CP của Chính phủ về chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp và Quyết định số 28/2021/QĐ-TTg về việc thực hiện chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp, tính đến ngày 31/3/2022, cả nước đã giảm đóng vào Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp cho trên 346.806 doanh nghiệp, tương đương 11,47 triệu lao động. Tổng số tiền được giảm đóng khoảng 4.426 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, gần 12,97 triệu người lao động thuộc đối tượng đã được nhận tiền hỗ trợ từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp (từ 1,8 – 3,3 triệu đồng/người) với tổng số tiền là 30.800 tỷ đồng.
Theo Bộ LĐ-TB&XH, chính sách hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp được thực hiện kịp thời, bám sát thực tiễn, đúng đối tượng góp phần hỗ trợ người lao động tham gia bảo hiểm thất nghiệp khắc phục khó khăn, ổn định cuộc sống, hỗ trợ người sử dụng lao động giảm chi phí, duy trì sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm cho người lao động.
Việc triển khai thực hiện chính sách nhìn chung minh bạch, khẩn trương, đúng đối tượng, đúng mục đích, đảm bảo nguyên tắc hỗ trợ. Báo cáo nêu rõ, do dựa trên cơ sở dữ liệu sẵn có nên việc tiếp nhận và xử lý hồ sơ đề nghị hỗ trợ của người lao động và người sử dụng lao động đã được thực hiện nhanh chóng, thủ tục nhanh gọn.
Đến nay, việc xác định số tiền giảm đóng vào Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp cho các đơn vị sử dụng lao động thuộc đối tượng hỗ trợ và việc giải quyết hỗ trợ cho người lao động đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp và người lao động đã dừng tham gia bảo hiểm thất nghiệp đề nghị hỗ trợ cơ bản đã hoàn thành.
Còn hơn 400 nghìn lao động đã nộp hồ sơ nhưng chưa nhận được hỗ trợ (ảnh minh họa)
Tuy nhiên, theo Bộ LĐ-TB&XH, sau ngày 31/12/2021 (thời điểm hoàn thành việc hỗ trợ đối với người lao động), vẫn còn hơn 414.000 lao động thuộc đối tượng hỗ trợ đã nộp hồ sơ đề nghị hỗ trợ đúng thời hạn theo quy định nhưng chưa được chi trả, với số tiền dự kiến 1.155 tỷ đồng.
Hơn 414.000 lao động này là các trường hợp nộp hồ sơ đề nghị hỗ trợ vào những ngày cuối cùng của thời hạn theo quy định (chậm nhất là ngày 20/12/2021), có diễn biến quá trình đóng bảo hiểm thất nghiệp phức tạp, thông tin về quá trình đóng bảo hiểm thất nghiệp, nhân thân của người lao động còn chưa chính xác; dẫn đến việc hoàn thiện hồ sơ hoàn thành sau ngày 31/12/2021 nên những trường hợp này chưa được giải quyết.
Trong số lao động được được chi trả, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã phê duyệt hồ sơ đề nghị hỗ trợ cho hơn 119.300 người với số tiền trên 336 tỷ đồng nhưng chưa chi trả do thông tin đề nghị hưởng chưa chính xác.
Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng đã tiếp nhận hồ sơ đề nghị hỗ trợ của hơn 295.100 người thuộc đối tượng hưởng hỗ trợ nhưng chưa giải quyết với số tiền dự kiến là gần 819 tỷ đồng, trong đó hơn 261.100 lao động đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp tại các đơn vị sự nghiệp công lập đã nộp hồ sơ đề nghị hỗ trợ với số tiền dự kiến trên 745 tỷ đồng.
Nguyên nhân do trong quá trình thực hiện, Bảo hiểm xã hội Việt Nam gặp khó khăn trong việc xác định đối tượng hỗ trợ, cơ sở để xác định đối với các đơn vị sự nghiệp công lập có sử dụng nguồn ngân sách Nhà nước. Do đó, việc thực hiện các thủ tục nhận hỗ trợ của một số đơn vị đặc thù còn chậm so với thời hạn.
Thay mặt Chính phủ, Bộ LĐ-TB&XH đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép tiếp tục chi trả hỗ trợ đối với người lao động thuộc đối tượng hỗ trợ đã nộp hồ sơ đề nghị hỗ trợ theo đúng thời hạn quy định. Thời hạn thực hiện chi trả là 2 tháng, dự kiến đến ngày 31/8/2022.
Về cân đối Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp, theo Bộ LĐ-TB&XH, kết dư Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp đến ngày 31/12/2021 là trên 60.600 tỷ đồng, dự toán thu năm 2022 hơn 21.870 tỷ đồng, trong khi chi là 26.740 tỷ đồng. Do đó, nếu tiếp tục chi trả cho lao động đã nộp hồ sơ đề nghị theo đúng thời hạn quy định của Nghị quyết 3 với số tiền 1.155 tỷ đồng, quỹ vẫn đảm bảo an toàn.
Bộ LĐ-TB&XH cho rằng, việc tiếp tục thực hiện hỗ trợ đối với các trường hợp người lao động đã đề nghị hưởng đúng thời hạn quy định đảm bảo nguyên tắc đóng – hưởng và đề cao nguyên tắc chia sẻ của chính sách bảo hiểm thất nghiệp, tạo sự công bằng tương đối giữa những người lao động thuộc đối tượng hưởng hỗ trợ đã tuân thủ đúng các quy định của chính sách hỗ trợ.
Việc chi trả tiền hỗ trợ sẽ tạo sự đồng thuận và củng cố niềm tin của người lao động vào chính sách bảo hiểm thất nghiệp, cho thấy lợi ích của việc tham gia bảo hiểm thất nghiệp là “giá đỡ cho người lao động gặp khó khăn. Từ đó, khuyến khích người lao động tham gia và chấp hành các quy định của pháp luật về chính sách bảo hiểm thất nghiệp.
