Từ cuối tháng 8 đến nay, Hà Nội phải gánh chịu 3 đợt ô nhiễm không khí nghiêm trọng, (25-26/8 và 14/9-18/9), đợt thứ 3 bắt đầu từ 23/9 kéo dài đến hôm nay và dự kiến kết thúc vào ngày mai. Đây là đợt ô nhiễm kéo dài, đặc biệt nghiêm trọng với chất lượng không khí nhiều thời điểm ở nhiều nơi lên ngưỡng xấu AQI hơn 200- ngưỡng rất có hại cho sức khỏe mọi người.
Theo nhận định của Tổng cục Môi trường, có 3 nguyên nhân khiến Hà Nội và các tỉnh Bắc Bộ ô nhiễm không khí đột biến những ngày qua. Đây là thời điểm giao mùa, thời tiết thay đổi, khối không khí lạnh khuếch tán xuống nước ta, tạo nên dãy hội tụ nhiệt đới kết hợp với không khí lạnh gây hiện tượng nghịch nhiệt làm gia tăng nồng độ các chất ô nhiễm trong không khí, đặc biệt vào sáng sớm.
Bên cạnh đó, hoạt động đốt rơm rạ khu vực ngoại thành góp phần làm gia tăng nồng độ bụi PM2.5 trong không khí. Cuối cùng là do lượng mưa trong tháng 9 này cũng thấp nhất trong 6 năm qua ở Hà Nội khiến hàm lượng bụi tăng đột biến.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, từ 3/10, tại Bắc Bộ hình thành vùng hội tụ gió ở mực 1.500m và khoảng từ ngày 5/10 có khả năng lưỡi áp cao lục địa được tăng cường yếu trở lại. Do đó từ ngày 3 đến 06/10 Bắc Bộ sẽ chuyển nhiều mây, có mưa rào và dông rải rác. Thủ đô Hà Nội chuyển sang hình thái thời tiết nhiều mây, có lúc có mưa rào và dông, nhiệt độ 24-33 độ.
Với điều kiện thời tiết như trên, khả năng gây ra hiện tượng nghịch nhiệt sẽ tiếp tục đến hết hôm nay (2/10). Từ 3/10, hiện tượng nghịch nhiệt sẽ tạm dừng, chất lượng không khí được cải thiện.
Trang web chất lượng khí của Đại sứ quán Mỹ ở địa chỉ (aqicn.org) cũng nhận định, chất lượng không khí từ hôm nay sẽ xuống màu cam (chỉ số AQI từ 100-150, ảnh hưởng đến sức khỏe nhóm nhạy cảm là người già, trẻ em, người mắc bệnh hô hấp). Từ 4/10, chất lượng không khí sẽ xuống màu vàng-chất lượng không khí trung bình.
Theo ông Lê Thanh Hải, Tổng Thư ký Hội khí tượng Thủy văn Việt Nam, nghịch nhiệt là hiện tượng xảy ra phổ biến vào mùa đông nước ta, bắt đầu từ tháng 9, kéo dài đến tháng 3 năm sau. Có hai dạng nghịch nhiệt là nghịch nhiệt bức xạ, xuất hiện vào thời điểm giao mùa như hiện nay và nghịch nhiệt front lạnh, xuất hiện muộn hơn. Nghịch nhiệt khiến chất ô nhiễm không thể phát tán lên cao mà đọng lại gần mặt đất khiến ô nhiễm không khí trở lên nghiêm trọng.
Do nghịch nhiệt xảy ra vào mùa đông nên ô nhiễm không khí ở Hà Nội và các tỉnh miền Bắc nghiêm trọng hơn nhiều vào mùa đông. Dự báo từ nay đến tháng 3 sang năm sẽ còn nhiều đợt nghịch nhiệt tiếp diễn, nguy cơ xuất hiện nhiều đợt ô nhiễm không khí kéo dài.
Theo An Nhiên (t/h) – Báo Tầm nhìn
