Tàu cứu hộ đang tiếp cận tầu gặp nạn. (Nguồn: Vnexpress)
Vụ tai nạn tàu du lịch trên vịnh Hạ Long vừa qua đã khiến nhiều người thiệt mạng và bị thương, tạo nên một không khí u ám bao trùm cả vùng biển vốn yên bình và thơ mộng này. Nhưng nỗi đau ấy chưa kịp lắng xuống, thì trên không gian mạng, hàng loạt bài đăng, hình ảnh và video giật gân đã xuất hiện, khiến cộng đồng không khỏi phẫn nộ.
Không ít tài khoản cá nhân, fanpage và các kênh YouTube, TikTok đã nhanh chóng tung ra các nội dung “nóng hổi” về hiện trường vụ tai nạn, nhiều bài viết không được xác minh, cắt ghép, thêu dệt và thậm chí là xuyên tạc. Có người còn dựng lại toàn bộ vụ tai nạn bằng hoạt cảnh mô phỏng thiếu chính xác rồi chèn nhạc, chèn biểu cảm như thể đó là một trò tiêu khiển.
Trong khi lực lượng chức năng đang nỗ lực tìm kiếm nạn nhân, thân nhân rơi vào trạng thái tuyệt vọng, thì đâu đó, vẫn có những người dùng mạng “tay nhanh hơn não”, livestream hiện trường, thêm bình luận cảm tính để “câu like”, “câu view”.
Tàu gặp nạn được cứu hộ và kéo vào bờ (Nguồn: Vnexpress)
Đạo đức bị đánh đổi bằng lượt chia sẻ
Việc lan truyền tin tức quá nhanh, thiếu kiểm chứng và thiếu nhân văn không những làm tổn thương gia đình nạn nhân mà còn cản trở nỗ lực cứu hộ, cứu nạn và điều tra nguyên nhân vụ việc. Có không ít trường hợp hình ảnh riêng tư của nạn nhân bị phát tán công khai, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhân phẩm và quyền riêng tư – một hành vi đáng bị lên án.
Đáng tiếc, việc trục lợi truyền thông trên nỗi đau người khác lại không phải là điều hiếm gặp. Từ vụ cháy chung cư mini, sập giàn giáo, đến những tai nạn giao thông thảm khốc, thậm chí là thiên tai – mạng xã hội luôn chứng kiến những “anh hùng bàn phím” biến sự việc thành nội dung giải trí hoặc công cụ kiếm tiền.
Không thể im lặng mãi
Đã đến lúc xã hội phải lên tiếng. Những người làm nội dung số cần hiểu rằng tự do ngôn luận không đồng nghĩa với tự do xúc phạm, xuyên tạc. Các nền tảng mạng xã hội cũng cần có cơ chế kiểm duyệt nghiêm ngặt hơn, đặc biệt với các nội dung có yếu tố thương tâm, liên quan đến tính mạng con người.
Về phía cơ quan chức năng, cần xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng mạng xã hội để phát tán tin giả, tin sai sự thật, gây hoang mang dư luận, xâm phạm đời tư và danh dự của người khác.
Mỗi người dùng mạng cũng cần tự trang bị cho mình một “bộ lọc đạo đức”, biết đâu là giới hạn không nên vượt qua, nhất là khi đối diện với nỗi đau của đồng loại.
Khi một cộng đồng biết cúi đầu trước mất mát, đó là lúc họ đang thể hiện phẩm giá. Khi một xã hội biết nói “không” với sự vô cảm, ấy là lúc chúng ta đang gìn giữ được nhân tính giữa thời đại số.
Hoàng Vũ
