(ĐHVO). Từ nhiều năm qua, công tác thông gió và quản lý khí mỏ tại các đơn vị khai thác hầm lò thuộc TKV như Mỏ than Thống Nhất, Mỏ than Mông Dương, Mỏ than Quang Hanh… và ngành than nói chung luôn được ưu tiên đầu tư phát triển hàng đầu với nhiều trang thiết bị hiện đại, tân tiến trong và ngoài nước để cải tạo môi trường làm việc, nâng cao sức khỏe cho người lao động, hạn chế tối đa những tác động tới sức khỏe gây ra khuyết tật.
Hình 1: Sơ đồ cấu tạo quạt gió VO – 22/14AR
Nhằm đảm bảo công tác an toàn, cải thiện điều kiện làm việc, đáp ứng nhu cầu phát triển của ngành, kiểm soát làm giảm thiểu các loại khí độc hại trong môi trường mỏ hầm lò, đặc biệt với độ sâu khai thác mức -35/+18 và mức -140/-35 của Than Thống Nhất như hiện nay, việc lựa chọn đầu tư trang thiết bị phù hợp cùng đối tác sản xuất uy tín, lắp đặt hệ thống, nâng cao năng lực thông gió mỏ ngày càng trở nên cấp bách đáp ứng yêu cầu của sản xuất ngày càng xuống sâu và sản lượng tăng nhanh…
NỘI DUNG YÊU CẦU
Xác định vai trò tiên quyết của công tác thông gió, ngay từ cuối năm 2019 đầu năm 2020, Phòng Thông gió – Thoát nước mỏ Công ty than Thống Nhất đã nghiên cứu đề cập vấn đề cần nhanh chóng cải tạo lại mạng gió nhằm đáp ứng yêu cầu sản xuất, đảm bảo an toàn cho người lao động. Có thể thấy, môi trường làm việc dưới hầm lò nếu không được đảm bảo an toàn thì sẽ gây ra nhiều nguy hiểm cho người lao động. Cụ thể: Nếu lượng khí độc trong hầm lò quá ngưỡng cho phép, có thể gây ra những tác động xấu đến hệ thần kinh của người lao động, nếu làm việc lâu sẽ để lại hậu quả khó chữa, sẽ gây ra những tổn thương dẫn đến một số khuyết tật về hệ thần kinh. Nếu lượng khí thải trong hầm lò không được xử lý thoát ra ngoài, rất dễ gây đến những tai nạn như sập, nổ hầm lò, những tai nạn trên sẽ gây nguy hiểm đến người lao động, nhẹ thì có thể gây ra những khuyết tật mãi mãi không thể chữa khỏi, nặng thì có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạnh. Vì vậy, phòng chuyên môn đã có tờ trình xin chủ trương đầu tư mới trạm quạt gió chính mặt bằng +52. Trước thực trạng công suất Trạm quạt gió chính 2K56 N0 2.4 số 1 và số 2 dùng để thông gió phục vụ sản xuất thông qua 02 tuyến lò Thượng thông gió mức (+13 ÷ +54). Quạt gió số 1 và số 2 hoạt động theo chế độ liên hợp ở mức +52 không thể đáp ứng được khả năng thông gió mỏ khi sản lượng, yêu cầu sản xuất kinh doanh trong tương lai gần. Đồng thời, để thực hiện dự án duy trì mở rộng sản xuất than khu Lộ Trí lên 2,0 triệu tấn vào năm 2020 và các năm tiếp sau, đồng thời tiến hành chuyển diện sản xuất khai thác các lò chợ từ mức -35/+18 xuống khai thác lò chợ hoàn toàn ở mức -140/-35. Chính vì vậy, Công ty than Thống Nhất đã đầu tư cải tạo mạng gió chính trong quý II/2019 và đã đào đường lò thông gió mới với chiều dài 165m, tiết diện 13m2, san gạt mặt bằng +52, lắp đặt thiết bị quạt thông gió chính của Nga VO-22/14AR tại mức +52. Sau một thời gian nghiên cứu tập trung thi công lắp đặt, hiệu chỉnh và làm các thủ tục pháp lý xong. Công ty Than Thống Nhất – TKV đã chủ động tự lập tự cường, cùng với đơn vị tư vấn và Liên danh nhà thầu VIZA-MGEC đã lắp đặt, đưa vào vận hành, chạy thử nghiệm có tải thành công trạm quạt gió chính AVM – 22 bao gồm có 02 quạt chính mã hiệu VO – 22/14AR như Hình 1 từ ca 1 ngày 20/9/2019, đánh dấu sự kiện lần đầu tiên một đơn vị ngành than sử dụng hệ thống thông gió tự động của Nga sau hơn ba thập kỷ vắng mặt tại Việt Nam vị trí lắp đặt như Hình 2.
Hình 2: Vị trí trạm quạt gió VO – 22/14AR sau khi lắp đặt
Đặc tính kỹ thuật của trạm quạt
|
Thông số chính |
Giá trị |
|
Đường kính cánh, mm |
2200 |
|
Tốc độ vòng quay, vòng/phút |
1000 |
|
Lưu lượng min/max, m3/ giây |
40/200 |
|
Áp suất tĩnh min/max, daPa |
110/470 |
|
Áp suất toàn phần min/max, daPa |
110/500 |
|
Hiệu suất lớn nhất |
0,85 |
|
Hệ số khi đảo chiều, % |
80 |
|
Công suất động cơ, kW |
800 |
|
Trọng lượng không bao gồm động cơ, kg |
12200 |
|
Kích thước tổng thể, mm |
|
|
– Dài |
10200 |
|
– Rộng |
3300 |
|
– Cao |
3550 |
Hệ thống quạt gió chính AVM – 22 với 2 quạt VO-22/14AR đồng bộ với động cơ điện cao áp 800kW, tốc độ 1000 vòng/ phút. Được trang bị hệ thống điều khiển, tự động hoá và giám sát cùng 02 bộ biến tần. Có thiết bị phân phối và máy cắt giữa thiết bị đường gió ra và thiết bị đường gió vào cửa gió với cửa gió qua 02 bộ truyền động động cơ với hệ thống điều khiển tự động các hình ảnh thể hiện trên hình3.
Hình 3: Hệ thống điều khiển, bảo vệ tự động trạm quạt VO-22/14AR
Đẩy mạnh tự động hóa trong sản xuất, tăng hệ số an toàn lao động, hệ thống với độ ồn thấp, sử dụng hệ thống điều khiển tập trung từ xa, cơ chế vận hành tự động hoàn toàn, giữa 2 quạt có chế độ điều chỉnh thay thế tự động, xuyên suốt theo đúng quy trình thông gió của mỏ đề ra. Đặt giả thiết trạm quạt số 1 ngưng hoạt động thì lập tức trạm quạt số 2 sẽ tự động thay thế, tiếp tục thực hiện nhiệm vụ thông gió của hệ thống, không làm gián đoạn, ảnh hưởng tới quá trình sản xuất.
KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
Nhận thức được người lao động có vai trò ảnh hưởng đến sự sống còn của người lao động, nên việc áp dụng các giải pháp kỹ thuật tiên tiến để thông gió, cải tạo môi trường làm việc, nâng cao sức khỏe cho người lao động, hạn chế tối ra tai nạn lạo động gây ra những hậu quả tiêu cực cho người lao động là thực sự cần thiết, cần được quan tâm tại các doanh nghiệp khai thác than. Nếu để tai nạn lao động xảy ra, người lao động sẽ bị ảnh hưởng nặng nề, có người đã trở thành người khuyết tật với nhiều mức độ nặng, nhẹ khác nhau hoặc có những người cũng đã thiệt mạng cũng chỉ vì mất an toàn lao động trong quá trình khai thác than. Vì vậy, các Công ty sản xuất, khai thác than đều đã, đang và sẽ chú trọng, quan tâm hơn tới sức khỏe người lao động khi làm việc trong các hầm, lò.
Hiện tại, Công ty Than Thống Nhất đã có sự đầu tư trang thiết bị đồng bộ từ trạm quạt thông gió chính, hệ thống thông gió cục bộ cũng như việc điều tiết mạng gió một cách hợp lý nên thời gian tới, tình hình thông gió và quản lý khí mỏ của Công ty sẽ được cải thiện rõ rệt. Lưu lượng gió cấp cho các lò chợ, gương lò chuẩn bị đảm bảo yêu cầu quy định, điều kiện vi khí hậu được cải thiện, hàm lượng các loại khí độc hại đặc biệt khí CH4 tại các luồng gió thải các lò chợ, khu vực chỉ nằm trong trị số an toàn cho phép.
Kết quả đã đạt được bằng việc triển khai nhiệm vụ và phát triển, mở rộng nâng cao công suất mỏ theo kế hoạch chung của Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Viêt Nam. Trong những năm tiếp theo Công ty than Thống Nhất tiếp tục khai thác xuống sâu và diện sản xuất lớn, đường lò xa hơn và sẽ khai thác than hoàn toàn ở phân tầng -140/-35. Do đó để phòng tránh những nguy cơ tiềm ẩn về khí bụi nổ, việc xiết chặt kỷ luật an toàn, thực hiện nghiêm túc các quy định về ,thông gió, kiểm soát khí mỏ, không ngừng đầu tư, đổi mới trang thiết bị, phương tiện phục vụ cho công tác này luôn phải được đặt lên hàng đầu, quyết tâm đưa Công ty than Thống Nhất – TKV phát triển bền vững theo tiêu chí của Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam đề ra đó là “An toàn – Đổi mới – Phát triển” cải thiện sức khỏe cho người lao động đây cũng là một nhiệm vụ mang lại năng suất cao cho người lao động./.
TS. Nông Việt Hùng ; KS. Nông Việt Trung – Viện Công nghiệp Môi trường
TS. Nguyễn Hồng Thái – Viện Kinh tế Công nghệ Việt Nam
Th.S Ngô Thái Vinh – Trường Đại học Mỏ Địa Chất
Th.S. Nguyễn Mạnh Toán; Th.S. Hồ Đình Dũng; Th.S. Trần Đăng Hải – Mỏ Than Thống Nhất – TKV
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Lê Văn Thao, Ô nhiễm môi trường do bụi mỏ trong khai thác than hầm lò vùng Quảng Ninh và các biện pháp ngăn ngừa, 2016.
[2]. Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về an toàn trong khai thác hầm lò, QCVN 01:2011/BCT- NXB, Lao động, Hà Nội, 2011.
[3]. Đề tài “Giảm thiểu tác động của khí CO, CO2 đến người lao động trong bầu không khí mỏ khi phải làm việc, tránh mìn ở những gương lò dài, những đường lò thông gió đầu chợ dài sau mỗi lần nổ mìn ở các mỏ khai thác than, đào lò trong TKV”. Viện Khoa học Công nghệ Mỏ – Vinacomin năm 2011.
[4]. Kế hoạch kỹ thuật thông gió mỏ Công ty than Thống Nhất-TKV năm 2019./.
